鬼仔馬車（The Phantom Coach）
原作： Amelia B . Edwards , 台譯： 楊允言
Chi̍t, 一、
Che-sī chi̍t-ê chin-chiàⁿ ê kò͘-sū, to̍h sǹg kóng í-keng keng-kè jī, saⁿ-cha̍p-tang--a, hit-àm só͘ hoat-seng ê múi chi̍t-hāng tāi-chì, góa iû-gôan lóng kì tī sim-koaⁿ-tóe. Jī, saⁿ-cha̍p-tang lâi, góa kan-na pat kóng hō͘ chi̍t-ê-lâng thiaⁿ kè nā-niā, ta̍k-piàn siūⁿ--khí-lâi, koe-bú-phê to̍h ē chhàng--khí-lâi. 這是一 ê 真正 ê 故事 , to̍h 算講已經經過二、三十冬 a , hit 暗所發生 ê 每一項代誌 , 我猶原 lóng 記 tī 心肝底。 二、三十冬來 , 我 kan-na pat 講 hō͘ 一 ê 人聽過 nā-niā , ta̍k 遍想起來 , 雞母皮 to̍h 會 chhàng 起來。
Chhiáⁿ lí bô-lūn jû-hô, it-tēng ài ū nāi-sim, thiaⁿ góa chiong kò͘-sū kóng hō͘ soah, lí bô su-iàu hâm góa chìⁿ siáⁿ-mé, mā bô su-iàu chòe jīm-hô ê kái-seh, chit-kóa tùi góa lâi-kóng lóng bô su-iàu. M̄-kóan án-nóa, chit-kiāⁿ tāi-chì góa í-keng siūⁿ chiok chiok jī-cha̍p-tang--a.請你無論如何 , 一定愛有耐心 , 聽我將故事講 hō͘ soah , 你無需要 hâm 我 chìⁿ 啥麼 , mā 無需要做任何 ê 解說 , chit-kóa 對我來講 lóng 無需要。 M̄ 管 án-nóa , chit 件代誌我已經想足足二十冬 a 。
Tng tong-sî, góa khì Eng-kok pak-pêng chi̍t-ê chin phian-phiah. hong-kau-iá-gōa ê só͘-chāi, tī chi̍t-ê soaⁿ-lûn-á hiâ tih phah-la̍h, góa chah chi̍t-ki chhèng, kui-ji̍t tī gōa-kháu pha-pha-cháu, tān-sī liân pòaⁿ-chiah ia̍h bô phah--tio̍h. Cha̍p-jī-ge̍h-thiⁿ kôaⁿ-kiuh-kiuh, tang-hong it-ti̍t chhe, o͘-im-o͘-im ê thiⁿ-téng khai-sí tih lo̍h-seh, thiⁿ-sek soah jú-lâi-jú àm, góa chiah hoat-hiān í-keng chhē bô lō͘--a. Góa sì-kòe sûn-sûn khòaⁿ-khòaⁿ--leh, chi̍t-tiám-á lâng-iáⁿ mā bô.當當時 , 我去英國北 pêng 一 ê 真偏僻、荒郊野外 ê 所在 , tī 一 ê 山崙仔 hiâ tih phah 獵 , 我 chah 一支銃 , 歸日 tī 外口 pha-pha 走 , 但是連半隻亦無 phah 著。十二月天寒 kiuh-kiuh , 冬風一直吹 , 烏陰烏陰 ê 天頂開始 tih 落雪 , 天色 soah 愈來愈暗 , 我 chiah 發現已經 chhē 無路 a 。我四界巡巡看看 leh , 一點仔人影 mā 無。
Góa sim-lāi tih siūⁿ : " An lah ! góa it-tēng ài kè-sio̍k kiâⁿ, bô-tek-khak koh kè bô gōa-kú, to̍h ē-tàng tú-tio̍h jîn-ke. " Góa ná chiong chhèng siu--khí-lâi, ná kè-sio̍k kiâⁿ-lō͘.我心內 tih 想 : 「安 lah ! 我一定愛繼續行 , 無的確 koh 過無外久 , to̍h 會 tàng tú 著人家。」 我 ná 將銃收起來 , ná 繼續行路。
Seh lo̍h chin tōa, thiⁿ-khì jú-lâi-jú kôaⁿ, thiⁿ-sek nia-mi to̍h tńg àm. Góa í-keng kiâⁿ kui kang--a, chū chá-tǹg liáu-āu, to̍h m̄-pat chia̍h kè mi̍h-kiāⁿ, chit-má m̄-nā thiám, jî-chhiáⁿ koh put-chí-á iau. Chit-ê sî-chūn, góa khai-sí tih su-liām góa-ê ài-chhe, i chit-má tī-leh chng-kha ê chi̍t-keng lú-kóan. Góa siūⁿ, i it-tēng ē chiok hôan-ló góa-ê an-chôan, in-ūi góa ū tap-èng beh tī ji̍t-thâu-lo̍h-soaⁿ chìn-chêng to̍h tńg--khì. Chit-má, góa gōa-ni̍h-á hi-bāng ē-tàng chun-chiàu chit-ê iok-sok !雪落真大 , 天氣愈來愈寒 , 天色 nia-mi to̍h 轉暗。我已經行歸工 a , 自早頓了後 , to̍h m̄-pat 食過物件 , chit-má m̄-nā thiám , 而且 koh 不止仔 iau 。 Chit-ê 時陣 , 我開始 tih 思念我 ê 愛妻 , 伊 chit-má tī-leh 庄腳 ê 一間旅館。我想 , 伊一定會足煩惱我 ê 安全 , 因為我有答應 beh tī 日頭落山 chìn 前 to̍h 轉去。 Chit-má , 我外 ni̍h 仔希望會 tàng 遵照 chit-ê 約束 !
Góan chiah kiat-hun sì-kò-ge̍h niâ, thn̂g-kam-bi̍t-tiⁿ, hui-siông un-ài, ji̍t-chí mā chin khòai-lo̍k kè. Góa bô-ài i ūi góa lâi hôan-ló !阮 chiah 結婚四個月 niâ , 糖甘蜜甜 , 非常恩愛 , 日子 mā 真快樂過。我無愛伊為我來煩惱 !
Góa koh tùi ka-kī kóng : " Bô-iàu-kín ! Bô-tek-khak nia-mi to̍h ē chhē-tio̍h chi̍t-ê thang-hó hioh-khùn ê só͘-chāi, mā khó-lêng ē tú-tio̍h lâng, i ē chí-tiám góa tńg-khì lú-kóan ê lō͘, nā ān--ne, góa to̍h ē-sái tī pòaⁿ-mî chìn-chêng tńg-khì kàu góan ài-chhe ê sin-khu-piⁿ.我 koh 對家己講 : 「無要緊 ! 無的確 nia-mi to̍h 會 chhē 著一 ê thang 好歇睏 ê 所在 , mā 可能會 tú 著人 , 伊會指點我轉去旅館 ê 路 , 若 ān--ne , 我 to̍h 會 sái tī 半暝進前轉去 kàu 阮愛妻 ê 身軀邊。
Seh kè-sio̍k tih lo̍h, thiⁿ jú-lâi-jú àm, múi kiâⁿ kúi pō͘ lō͘, góa lóng ē thêng-khùn lo̍h-lâi hoah--chi̍t-ē, khòaⁿ ū-lâng ē-tàng hoat-hiān góa bô. m̄-koh, tī chit-ê hong-kau-iá-gōa, góa kan-na thiaⁿ-tio̍h hong hiù-hiù-kiò. Góa khai-sí tih hôan-ló, tih kín-tiuⁿ--a. góa pat tha̍k kè chi̍t phiⁿ sió-soat, tih kóng chi̍t-ê lú-hêng ê-lâng, tī tōa seh tiong chhē bô lō͘, kiat-kó i kiâⁿ kàu thiám kah kiâⁿ bōe tín-tāng ûi-chí, i to̍h chē--lo̍h-lâi, jî-chhiáⁿ khùn--khì, chū ān--ne bô koh-chài cheng-sîn...雪繼續 tih 落 , 天愈來愈暗 , 每行幾步路 , 我 lóng 會停睏落來 hoah 一下 , 看有人會 tàng 發現我無。 m̄-koh , tī chit-ê 荒郊野外 , 我 kan-na 聽著風 hiù-hiù 叫。我開始 tih 煩惱、 tih 緊張 a 。我 pat 讀過一篇小說 , tih 講一 ê 旅行 ê 人 , tī 大雪中 chhē 無路 , 結果伊行 kàu thiám kah 行 bōe tín 動為止 , 伊 to̍h 坐落來 , 而且睏去 , 自 ān--ne 無 koh 再精神……
Góa kā ka-kī kóng : " Chit-khóan tāi-chì cho̍at-tùi bōe hoat-seng tī góa sin-khu-téng, góa bōe-sái sí--khì, iah-koh ū chin-chōe tāi-chì ài chòe, nā-chún sit-khì góa, góan khó-liân ê ài-chhe beh án-nóa ?... Góa kín chiong chit-kóa khióng-pò͘ ê siūⁿ-hoat kóaⁿ cháu.我 kā 家己講 : 「 Chit 款代誌絕對 bōe 發生 tī 我身軀頂 , 我 bōe 使死去 , iah-koh 有真 chōe 代誌愛做 , 若準失去我 , 阮可憐 ê 愛妻 beh án-nóa ? ……我緊將 chit-kóa 恐怖 ê 想法趕走。
Góa tōa-siaⁿ hoah, kî-thāi ū-lâng ìn-siaⁿ. Āu--lâi, tû-liáu pi-siong, chhe-liâng ê hong-siaⁿ í-gōa, góa ná-chhiūⁿ thiaⁿ-tio̍h hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi mā ū-lâng tih hoah ; góa hoah koh-khah tōa-siaⁿ, góa siūⁿ, í-keng ū-lâng kā-góa hôe-èng--a. Liáu-āu, tī o͘-àm tiong, chhut-hiān chi̍t-si-á kng-sòaⁿ, kiâⁿ jú óa, to̍h jú-lâi-jú kng, góa chin hoaⁿ-hí, cháu--kè-khì. lo̍h-bé, tú-tio̍h chi̍t-ê lāu-hè-á, i gia̍h chi̍t-ki chhàu-iû-teng.我大聲 hoah , 期待有人應聲。後來 , 除了悲傷、淒涼 ê 風聲以外 , 我那像聽著遠遠 ê 所在 mā 有人 tih hoah ; 我 hoah koh-khah 大聲 , 我想 , 已經有人 kā 我回應 a 。了後 , tī 烏暗中 , 出現一絲仔光線 , 行愈 óa , to̍h 愈來愈光 , 我真歡喜 , 走過去。落尾 , tú 著一 ê 老歲仔 , 伊 gia̍h 一支臭油燈。
"Thiⁿ-kong-peh--á pó-pì ! " góa kám-tōng kah ba̍k-sái lìn-lìn-kô, chin-chiàⁿ hoaⁿ-hí ē-tàng tn̄g-tio̍h i.「天公伯仔保庇 ! 」我感動 kah 目屎 lìn-lìn-kô , 真正歡喜會 tàng tn̄g 著伊。
M̄-koh, i khòaⁿ--khí-lâi ná-chhiūⁿ bô-siáⁿ hoan-gêng góa. I chhàu-iû-teng gia̍h kôan, it-ti̍t kā-góa gîn.M̄-koh , 伊看起來那像無啥歡迎我。伊臭油燈 gia̍h kôan , 一直 kā 我 gîn 。
"Lí tih kám-siā siáⁿ-mé ? " I ê thài-tō͘ chin léng-tām.「你 tih 感謝啥麼 ? 」伊 ê 態度真冷淡。
"O͘h, góa-sī in-ūi tī chiâ tú-tio̍h lí, chiah lâi kám-siā thiⁿ-kong-peh--á ê pó-pì. Góa chin kiaⁿ góa tī tōa-hong-seh tong-tiong se̍h bōe chhut--khì. "「哦 , 我是因為 tī chiâ tú 著你 , chiah 來感謝天公伯仔 ê 保庇。我真驚我 tī 大風雪當中 se̍h bōe 出去。」
"Lí beh khì tó-ūi ? "「你 beh 去 tó 位 ? 」
"Tó͘-tèng(Dwolding). " Góa mn̄g i : " Lî chiâ gōa hn̄g ? "「 Tó͘-tèng(Dwolding) 。」我問伊 : 「離 chiâ 外遠 ? 」
Chit-ê lāu-hè-á kóng : " Chha-put-to saⁿ-cha̍p-kúi khí-lò. Ia̍h to̍h-sī kóng, lí í-keng kiâⁿ m̄-tio̍h lō͘--a. "Chit-ê 老歲仔講 : 「差不多三十幾 khí-lò 。亦 to̍h 是講 , 你已經行 m̄ 著路 a 。」
"A ! Taⁿ hāi--a... Nā ān--ne, chiâ lī tó chi̍t-ê chng-thâu siōng kūn ? "「 A ! Taⁿ 害 a ……若 ān--ne , chiâ 離 tó 一 ê 庄頭尚近 ? 」
"Siōng kūn ê chng-thâu sī Òai-khù(Wyke), lī chiâ mā-ū jī-cha̍p khí-lò chó-iū. "「尚近 ê 庄頭是 Òai-khù(Wyke) , 離 chiâ mā 有二十 khí-lò 左右。」
"... Kám ē-sái chhiáⁿ-mn̄g, m̄-chai-iáⁿ lí tòa tó-ūi ? "「…… Kám 會 sái 請問 , m̄ 知影你 tòa tó 位」 ? 」
I chiong chhàu-iû-teng gia̍h khí-lâi pí : " hiâ ! "伊將臭油燈 gia̍h 起來比 : 「 hiâ ! 」
" Só͘-í, nia-mi lí beh tńg--khì ? "「所以 , nia-mi 你 beh 轉去 ? 」
" Bô-tek-khak. "「無的確。」
" Ān--ne, chhiáⁿ lí ún-chún góa tè lí tńg--khì. "「 Ān--ne , 請你允准我 tè 你轉去。」
" Ān--ne kám thang ? " Chit-ê lāu-hè-á ná hàiⁿ-thâu ná kóng : " i bōe hō͘-lí ji̍p--khì. "「 Ān--ne kám thang ? 」 Chit-ê 老歲仔那 hàiⁿ 頭那講 : 「伊 bōe hō͘ 你入去。」
" Bōe lah ! Góa siong-sìn i ē hō͘-góa ji̍p--khì... chhiáⁿ-mn̄g i sī siáⁿ-lâng ? "「 Bōe lah ! 我相信伊會 hō͘ 我入去……請問伊是啥人 ? 」
" Góan chú-lâng. "「阮主人。」
" Lí-ê chú-lâng sī siáng ? "「你 ê 主人是 siáng ? 」
" Lí kóan hiah chōe ! " I phái-chhèng-chhèng.「你管 hiah chōe ! 」伊歹 chhèng-chhèng 。
" Sit-lé sit-lé... Nā-bô, chhiáⁿ lí chhōa góa khì, góa siong-sìn lí-ê chú-lâng ē thê-kiong góa hioh-khùn kah chhiáⁿ góa chia̍h àm-tǹg. "「失禮失禮……若無 , 請你 chhōa 我去 , 我相信你 ê 主人會提供我 hioh 睏 kah 請我食暗頓。」
" Sûi-chāi lí, m̄-koh góa siūⁿ, i bōe lah, chóng--sī lí ū kôan-lī iau-kiû i. " I thâu hàiⁿ--chi̍t-ē, ná khai-sí kiâⁿ.「隨在你 , m̄-koh 我想 , 伊 bōe lah , 總是你有權利要求伊。」伊頭 hàiⁿ 一下 , 那開始行。
Tī tōa-seh tiong, góa tè i chhàu-iû-teng ê kng-sòaⁿ kiâⁿ. Hut-jiân kan, góa khòaⁿ-tio̍h chi̍t-ê o͘-iáⁿ, chi̍t chiah tōa-káu cháu--kè-lâi, ti̍t-ti̍t tùi góa pūi.Tī 大雪中 , 我 tè 伊臭油燈 ê 光線行。忽然間 , 我看著一 ê 烏影 , 一隻大狗走過來 , 直直對我吠。
"Cháu ! kok-ông ! " Lāu-hè-á tih hoah.「走 ! 國王 ! 」老歲仔 tih hoah 。
Góa kā mn̄g : " kám to̍h-sī chit-keng ? "我 kā 問 : 「 Kám to̍h 是 chit 間 ? 」
" Hàⁿ-nò͘, to̍h-sī chit-keng..., Kok-ông, lí kā-góa lo̍h--khì ! " i ùi lak-tē-á gîm só-sî.「 Hàⁿ-nò͘ , to̍h 是 chit 間…… , 國王 , 你 kā 我落去 ! 」伊 ùi lak 袋仔 gîm 鎖匙。
Chit-ê tōa-mn̂g chin tāng-thâu, khòaⁿ--khí-lâi ná-chhiūⁿ chi̍t keng kàm-ga̍k. Lāu-hè-á chiong mn̂g phah-khui, chit-ê sî-chūn, góa chhē-tio̍h ki-hōe--a, sûi kā-i sak--khui, chông-ji̍p-khì chhù lāi-tóe.Chit-ê 大門真重頭 , 看起來那像一間監獄。老歲仔將門 phah 開 , chit-ê 時陣 , 我 chhē 著機會 a , 隨 kā 伊 sak 開 , chông 入去厝內底。
Jī,二、
Góa sì-chiu-ûi kā khòaⁿ-khòaⁿ leh, bo̍k-chiân góa khiā tī chi̍t-keng chin kôan, chin tōa-keng ê tōa-thiaⁿ lāi. Tng góa tih chù-ì góa só͘ khòaⁿ--tio̍h ê mi̍h-kiāⁿ ê-sî, " Tang, tang, tang,... " Chi̍t-kháu tōa-cheng tân a, chiok tōa-siaⁿ--ê.我四周圍 kā 看看 leh , 目前我 khiā tī 一間真 kôan 、真大間 ê 大廳內。當我 tih 注意我所看著 ê 物件 ê 時 , 「 Tang 、 tang 、 tang 、……」一口大鐘 tân a , 足大聲 ê 。
Lāu-hè-á léng-chhiò, kóng : " Hiâ, to̍h-sī góan chú-lâng ê pâng-keng. "老歲仔冷笑 , 講 : 「 Hiâ , to̍h 是阮主人 ê 房間。」
I kí hit-ê kah tōa-thiaⁿ tò-thâu hong-hiòng, chi̍t-ê khah kē, khah àm ê mn̂g-sìⁿ. Góa kóaⁿ-kín kiâⁿ--kè-khì, tōa-la̍t lòng mn̂g, jiân-āu, bô tán lāi-tóe ê hôe-èng, góa to̍h ji̍p--khì.伊指 hit-ê kah 大廳倒頭方向 , 一 ê khah 低、 khah 暗 ê 門扇。我趕緊行過去 , 大力 lòng 門 , 然後 , 無等內底 ê 回應 , 我 to̍h 入去。
Kiat-kó, góa khòaⁿ-tio̍h chi̍t-ê pe̍h-thâu-mo͘ ê-lâng chē tī toh-á-piⁿ, toh-téng ê chu, bûn-kiāⁿ liáu-liáu, i peh--khí-lâi, kā-góa siòng kui-po͘, chin chia̍h-la̍t ê khóan.結果 , 我看著一 ê 白頭毛 ê 人坐 tī 桌仔邊 , 桌頂 ê 書、文件了了 , 伊 peh 起來 , kā 我相歸晡 , 真食力 ê 款。
" Lí sī siáⁿ-lâng ? nà ē tī chiâ ? beh chhòng siáⁿ ? "「你是啥人 ? 哪會 tī chiâ ? Beh 創啥 ? 」
Góa kā-i ìn kóng : " góa kiò-chòe Che-mú-sù Mō-jóe(James Murray), sī chi̍t-ê i-seng, góa kiâⁿ lâi chiâ hù-kūn ê soaⁿ-kok, kiat-kó soah chhē bô lō͘. Góa chit-má su-iàu chia̍h mi̍h-kiāⁿ, lim-chúi kah hioh-khùn. "我 kā 伊應講 : 「我叫做 Che-mú-sù Mō-jóe(James Murray) , 是一 ê 醫生 , 我行來 chiâ 附近 ê 山谷 , 結果 soah chhē 無路。我 chit-má 需要食物件、 lim 水 kah hioh 睏。」
" Hàm-sian, chiâ a̍h m̄-sī lú-kóan a. Ché-khā-pù(Jacob), lí nà-ē hō͘ chit-ê chhiⁿ-hūn-lâng ji̍p-lâi góan tau ? "「 Hàm 仙 , chiâ 亦 m̄ 是旅館 a 。 Ché-khā-pù(Jacob) , 你哪會 hō͘ chit-ê 生分人入來阮兜 ? 」
" Bô lah, góa bô hō͘-i ji̍p--lâi, sī i kā-góa tè-tiâu-tiâu, koh kā-góa sak--khui, ka-kī cháu--ji̍p-lâi ê, i hàn-chháu khah hó góa, góa kun-pún bô-châi-tiāu thang kā chó͘-tòng ! "「無 lah , 我無 hō͘ 伊入來 , 是伊 kā 我 tè-tiâu-tiâu , koh kā 我 sak 開 , 家己走入來 ê , 伊 hàn-chháu khah 好我 , 我根本無才調 thang kā 阻擋 ! 」
I kóng kàu chiâ liáu-āu, thâu oat--kè-lâi mn̄g góa kóng : " Lí ūi-siáⁿ-mé beh an--ne ? "伊講 kàu chiâ 了後 , 頭 oat 過來問我講 : 「你為啥麼 beh an-ne ? 」
" Ūi-tio̍h beh o̍ah-miā ! " góa ìn i kóng : " Seh í-keng lo̍h chin kāu a, kāu kah tī thiⁿ-kng chìn-chêng, to̍h ū-hoat-tō͘ chiong góa tâi tī lāi-tóe a. "「為著 beh 活命 ! 」我應伊講 : 「雪已經落真厚 a , 厚 kah tī 天光 chìn 前 , to̍h 有法度將我 tâi tī 內底 a 。」
Chit-ê chú-lâng kiâⁿ khì thang-á-mn̂g piⁿ, khòaⁿ gōa-kháu lo̍h ê seh, āu--lâi i chiah kóng : " Lí kóng ê khak-si̍t ū-iáⁿ. Ān--ne hó, lí ē-tàng tiàm chiâ kàu thiⁿ-kng. Ché-khā-pù(Jacob), kā góan chhôan àm-tǹg... lí chhiáⁿ-chē. " I mā chē--lo̍h-lâi, kè-sio̍k tha̍k i-ê chu.Chit-ê 主人行去窗仔門邊 , 看外口落 ê 雪 , 後來伊 chiah 講 : 「你講 ê 確實有影。 Ān--ne 好 , 你會 tàng tiàm chiâ kàu 天光。 Ché-khā-pù(Jacob) , kā 阮 chhôan 暗頓……你請坐。」伊 mā 坐落來 , 繼續讀伊 ê 書。
Góa chiong chhèng hē tī piah-kak, chē tòa lô͘-hé piⁿ--a, sì-ûi kā khòaⁿ khòaⁿ leh, chit-keng pâng-keng sok-kiat sok-kiat, lāi-bīn ū chin-chōe sim-sek koh te̍k-pia̍t ê mi̍h-á, múi chi̍t-tè í-á téng-kôan lóng-ū khǹg chu, thô͘-kha ū tōe-tô͘ kah bûn-kiāⁿ. Góa sim-koaⁿ lāi àm-liām : " Chit-keng pâng-keng put-chí-á sim-sek ! chin kî-kòai ê só͘-chāi, chi̍t-keng tī soaⁿ tiong-ng ê lông-sià. "我將銃 hē tī 壁角 , 坐 tòa 爐火邊仔 , 四圍 kā 看看 leh , chit 間房間束結束結 , 內面有真 chōe 心適 koh 特別 ê 物仔 , 每一塊椅仔頂 kôan lóng 有 khǹg 書 , 土腳有地圖 kah 文件。我心肝內暗唸 : 「 Chit 間房間不止仔心適 ! 真奇怪 ê 所在 , 一間 tī 山中央 ê 農舍。」
Góa kè-sio̍k ûn-ûn-á kā khòaⁿ, to̍h koh khòaⁿ-tio̍h chit-ê chú-lâng. Góa chin siūⁿ-beh chai-iáⁿ i sī siáⁿ-mé khóan ê-lâng. I tōa-thâu tōa-thâu, siⁿ-chòe ian-tâu ian-tâu, pe̍h-thâu-chang khàm khàm kè thâu-hia̍h, bīn-iông khòaⁿ--khí-lâi chin khut-kiông, chin ū tì-hūi, mā chin giâm-siok, thâu-hia̍h ū jiâu-hûn, chhùi-piⁿ mā-ū pi-siong ê jiâu-hûn.我繼續勻勻仔 kā 看 , to̍h koh 看著 chit-ê 主人。我真想 beh 知影伊是啥麼款 ê 人。伊大頭大頭 , 生做 ian 投 ian 投 , 白頭鬃 khàm khàm 過頭額 , 面容看起來真倔強、真有智慧、 mā 真嚴肅 , 頭額有 jiâu 痕 , 嘴邊 mā 有悲傷 ê jiâu 痕。
Ché-khā-pù(Jacob) chiong àm-tǹg chhôan hó the̍h--ji̍p-lâi. I-ê chú-lâng chiong chu ha̍p--khí-lâi, sêng-khún iau-chhiáⁿ góa chiūⁿ pn̄g-toh.Ché-khā-pù(Jacob) 將暗頓 chhôan 好 the̍h 入來。伊 ê 主人將書合起來 , 誠懇邀請我上飯桌。
I sàng lâi chi̍t tōa pôaⁿ ê chia̍h-mi̍h, lāi-tóe ū bah, ū pháng, mā-ū nn̄g, koh ū chi̍t kó͘ phàu kah chiâⁿ phang ê kāu ka-pi.伊送來一大盤 ê 食物 , 內底有肉、有 pháng 、 mā 有卵 , koh 有一 kó͘ 泡 kah chiâⁿ 芳 ê 厚咖啡。
Chú-lâng kóng : " chho͘-chhài-piān-pn̄g, chhiáⁿ lí m̄-thang khì-hiâm chiah hó. "主人講 : 「粗菜便飯 , 請你 m̄-thang 棄嫌 chiah 好。」
Góa tōa-chhùi tōa-chhùi chia̍h, sim-lāi chin kám-kek, kā-i kóng : " Bô nò͘, chiâⁿ chhe-chhau, chiâⁿ phong-phài a, si̍t-chāi chiâⁿ ló͘-la̍t ! "我大嘴大嘴食 , 心內真感激 , kā 伊講 : 「無 nò͘ , chiâⁿ chhe-chhau 、 chiâⁿ phong-phài a , 實在 chiâⁿ ló͘ 力 ! 」
" Lí to̍h bián sòe-jī, chòe lí chia̍h, chia̍h hō͘ pá. " I chin kheh-khì, tān-sī kháu-khì put-chí léng-tām. I só͘ chia̍h ê, góa kan-na khòaⁿ-tio̍h gû-leng kah pháng ; tû-liáu che í-gōa, góan tī chia̍h ê tong-tiong, lóng bô khai-káng, i khòaⁿ--khí-lâi ná-chhiūⁿ put-chí-á pi-siong. Góa sim-lāi it-ti̍t tih siūⁿ, sī án-nóa i ē tòa tī chit-ê chiah-ni̍h phian-phiah ê só͘-chāi, kè chit-chióng chiah-ni̍h tiām-chēng, ko͘-toaⁿ ê seng-o̍ah ?「你 to̍h 免細膩 , 做你食 , 食 hō͘ 飽。」伊真客氣 , 但是口氣不止冷淡。伊所食 ê , 我 kan-na 看著牛奶 kah pháng ; 除了這以外 , 阮 tī 食 ê 當中 , lóng 無開講 , 伊看起來那像不止仔悲傷。我心內一直 tih 想 , 是 án-nóa 伊會 tòa tī chit-ê chiah-ni̍h 偏僻 ê 所在 , 過 chit 種 chiah-ni̍h 恬靜、孤單 ê 生活 ?
Góan nn̄g lâng chia̍h hó, Ché-khā-pù(Jacob) chiong khang-pôaⁿ-á siu cháu, in chú-lâng khiā--khí-lâi, kiâⁿ khì thang-á piⁿ khòaⁿ gōa-kháu.阮兩人食好 , Ché-khā-pù(Jacob) 將空盤仔收走 , in 主人 khiā 起來 , 行去窗仔邊看外口。
I kóng : " Seh í-keng thêng a. "伊講 : 「雪已經停 a 。」
Góa thiàu--khí-lâi, " Hâⁿ, seh í-keng thêng a !... bô-tek-khak..., bōe ! bōe-sái, góa nà-ū khó-lêng tī pòaⁿ-mî kiâⁿ saⁿ-cha̍p-kúi khí-lò ? "我跳起來 , 「 Hâⁿ , 雪已經停 a ! ……無得確…… , bōe ! bōe 使 , 我哪有可能 tī 半暝行三十幾 khí-lò ? 」
" Kiâⁿ saⁿ-cha̍p-kúi khí-lò ? " I ná-chhiūⁿ chhoah-chi̍t-tiô. " Lí tih kóng siáⁿ ? "「行三十幾 khí-lò ? 」伊那像 chhoah 一 tiô 。「你 tih 講啥 ? 」
Góa kā kóng : " Góan ài-chhe tih tán-thāi góa, i m̄-chai-iáⁿ góa chit-má tī tó-ūi, góa siūⁿ, i it-tēng chiok hôan-ló ê ! "我 kā 講 : 「阮愛妻 tih 等待我 , 伊 m̄ 知影我 chit-má tī tó 位 , 我想 , 伊一定足煩惱 ê ! 」
" I tī tó-ūi ? "「伊 tī tó 位 ? 」
" Tó͘-tèng(Dwolding), lī chiâ saⁿ-cha̍p-kúi khí-lò. "「 Tó͘-tèng(Dwolding) , 離 chiâ 三十幾 khí-lò 。」
" Tó͘... tèng... " i chi̍t-jī chi̍t-jī ûn-ûn-á liām. " Hāⁿ-nò͘, lī chiâ saⁿ-cha̍p-kúi khí-lò. tān-sī lí kám pit-su ài sûi-kè-khì hiâ ? "「 Tó͘ …… tèng ……」伊一字一字勻勻仔唸。「 Hāⁿ-nò͘ , 離 chiâ 三十幾 khí-lò 。但是你 kám 必須愛隨過去 hiâ ? 」
Góa kóng : " Tong-jiân, i it-tēng ē hôan-ló kah beh sí, kiaⁿ góa ē chhut tāi-chì, góa it-tēng ài... "我講 : 「當然 , 伊一定會煩惱 kah beh 死 , 驚我會出代誌 , 我一定愛……」
Chú-lâng tiû-tû chi̍t-khùn--a, chiah kóng : " hó lah, kì-jiân ān--ne, a bô... ū chi̍t-chiah bé-chhia, i ta̍k àm lóng ē sūn chi̍t-tiâu bé-chhia-lō͘ kiâⁿ kàu Tó͘-tèng(Dwolding). " I khòaⁿ chi̍t-ē-á piah-téng ê sî-cheng, " Koh kè tiám-gōa-cheng, hit-chiah bé-chhia ē thêng tī lī chiâ poeh khí-lò chi̍t-ê chí-sī-pâi-á hiâ. Khah-têng-á Ché-khā-pù ē-tàng chhōa lí khì, kā-lí pò beh kè-khì hit-ê chí-sī-pâi-á ê chi̍t-tiâu kū bé-chhia-lō͘. Nā-kah ān--ne, lí kám ū-hoat-tō͘ sūn-lī chhē-tio̍h hit-ê chí-sī-pâi-á ? "主人躊躇一 khùn a , chiah 講 : 「好 lah , 既然 ān--ne , a 無……有一隻馬車 , 伊 ta̍k 暗 lóng 會順一條馬車路行 kàu Tó͘-tèng(Dwolding) 。」伊看一下仔壁頂 ê 時鐘 , 「 Koh 過點外鐘 , hit 隻馬車會停 tī 離 chiâ 八 khí-lò 一 ê 指示牌仔 hiâ 。 Khah 停仔 Ché-khā-pù 會 tàng chhōa 你去 , kā 你報 beh 過去 hit-ê 指示牌仔 ê 一條舊馬車路。若 kah ān--ne , 你 kám 有法度順利 chhē 著 hit-ê 指示牌仔 ? 」
" Bô būn-tôe. Si̍t-chāi sī chin ló͘-la̍t ! "「無問題。實在是真 ló͘ 力 ! 」
Che-sī góa thâu-chi̍t-pái khòaⁿ-tio̍h i-ê chhiò-iông. hit-kháu cheng koh tân a. I kau-tài Ché-khā-pù(Jacob) chi̍t-kóa tāi-chì, jiân-āu kā-góa kóng : " ká-sú lí siūⁿ-beh kóaⁿ-tio̍h hit-pang bé-chhia, ān--ne tio̍h-ài kóaⁿ-kín, góa to̍h bô beh koh lâu lí a, sūn-kiâⁿ ! "這是我頭一 pái 看著伊 ê 笑容。 Hit 口鐘 koh tân a 。伊交待 Ché-khā-pù(Jacob) 一 kóa 代誌 , 然後 kā 我講 : 「假使你想 beh 趕著 hit 班馬車 , ān--ne 著愛趕緊 , 我 to̍h 無 beh koh 留你 a , 順行 ! 」
Góa chin kám-siā i, siūⁿ-beh hâm i ak chi̍t-ē chhiú, m̄-koh i í-keng o̍at-thâu kè-khì a.我真感謝伊 , 想 beh hâm 伊握一下手 , m̄-koh 伊已經 o̍at 頭過去 a 。
Saⁿ,三、
Bô-gōa-kú, Ché-khā-pù to̍h kah góa chòe-tīn kiâⁿ tī chit-ê ko͘-toaⁿ, hō͘ seh khàm-tiâu ê soaⁿ-lûn á. Sui-jiân hong í-keng bô gôan-lâi hiah thàu, mā-sī iah put-chí-á kôaⁿ, tī chit-ê thiⁿ-téng lóng bô chhiⁿ, ûi-it ê siaⁿ-im, kan-na góan kha-pō͘ lap tī-leh seh ê siaⁿ. Chi̍t-lō͘ siōng, Ché-khā-pù lóng tiām-tiām bô kóng-ōe, i gia̍h chhàu-iû-teng, kiâⁿ tiàm góa thâu-chêng, góa chhèng giap leh, tè i tè tiâu-tiâu.無外久, Ché-khā-pù to̍h kah 我做陣行 tī chit-ê 孤單、 hō͘ 雪 khàm tiâu ê 山崙仔。雖然風已經無原來 hiah 透, mā 是 iah 不止仔寒, tī chit-ê 天頂 lóng 無星, 唯一 ê 聲音, kan-na 阮腳步 lap tī-leh 雪 ê 聲。一路上, Ché-khā-pù lóng tiām-tiām 無講話, 伊 gia̍h 臭油燈, 行 tiàm 我頭前, 我銃夾 leh, tè 伊 tè tiâu-tiâu 。
Góa mā lóng bô chhut-siaⁿ, in-ūi góa thâu-khak lāi-tóe, lóng tih siūⁿ chit-ê chú-lâng. Góa ná-chhiūⁿ koh thiaⁿ-tio̍h i-ê siaⁿ, góa kah i ê tùi-ōe, ta̍k-jī ta̍k-jī góa lóng kì tiâu-tiâu. Si̍t-chè siōng, it-ti̍t kàu jī-cha̍p-nî āu ê kin-á-ji̍t, góa lóng iah kì kah chheng-chheng-chhó-chhó...我 mā lóng 無出聲, 因為我頭殼內底, lóng tih 想 chit-ê 主人。我那像 koh 聽著伊 ê 聲, 我 kah 伊 ê 對話, ta̍k 字 ta̍k 字我 lóng 記 tiâu tiâu 。實際上, 一直 kàu 二十年後 ê 今仔日, 我 lóng iah 記 kah 清清楚楚……
Ché-khā-pù(Jacob) hiông-hiông thêng--lo̍h-lâi, jiân-āu iōng chhàu-iû-teng kí : " Lí beh kiâⁿ ê lō͘ to̍h-sī chit-tiâu, lō͘ ê chiàⁿ-pêng ū chio̍h-piah, lí ài sūn chio̍h-piah kiâⁿ, m̄-thang kiâⁿ m̄-tio̍h khì. "Ché-khā-pù(Jacob) hiông-hiông 停落來, 然後用臭油燈指 : 「你 beh 行 ê 路 to̍h 是 chit 條, 路 ê 正 pêng 有石壁, 你愛順石壁行, m̄-thang 行 m̄ 著去。」
Góa kā mn̄g : " Che to̍h-sī kū bé-chhia-lō͘ ? "我 kā 問 : 「這 to̍h 是舊馬車路 ? 」
" Hàⁿ ! "「 Hàⁿ ! 」
" Nā ān--ne, góa koh ài kiâⁿ gōa-kú chiah ē-tàng kiâⁿ kàu hit-ê chí-sī-pâi-á ? "「若 ān--ne, 我 koh 愛行外久 chiah 會 tàng 行 kàu hit-ê 指示牌仔 ? 」
" Liōng-kî-iok-á gō͘ khí-lò, sūn chit-tiâu-lō͘ kiâⁿ, to̍h ē-tàng chhē--tio̍h, m̄-thang kiâⁿ kè-thâu khì ! "「量其約仔五 khí-lò, 順 chit 條路行, to̍h 會 tàng chhē 著, m̄-thang 行過頭去 ! 」
Góa chîⁿ-pau-á the̍h--chhut-lâi, liáu-āu, Ché-khā-pù(Jacob) to̍h tùi góa khah hó-chhùi a, jî-chhiáⁿ ke kóng chin-chōe tāi-chì hō͘-góa chai.我錢包仔 the̍h 出來, 了後, Ché-khā-pù(Jacob) to̍h 對我 khah 好嘴 a, 而且加講真 chōe 代誌 hō͘ 我知。
" Tùi lâng lâi-kóng, chit-tiâu-lō͘ put-chí-á hó-kiâⁿ, m̄-koh tùi bé-chhia lâi-kóng to̍h bô kāng-khóan, siuⁿ o̍eh, mā siuⁿ kiā. só͘-í lí ài chù-ì, óa hit-ê chí-sī-pâi-á hiâ, chio̍h-piah í-keng pang--khì a. chū-chiông hit-pái ì-gōa hoat-seng liáu-āu, to̍h m̄-pat koh têng siu kè. "「對人來講, chit 條路不止仔好行, m̄-koh 對馬車來講 to̍h 無 kāng 款, siuⁿ o̍eh 、 mā siuⁿ kiā 。所以你愛注意, óa hit-ê 指示牌仔 hiâ, 石壁已經崩去 a 。自從 hit pái 意外發生了後, to̍h m̄-pat koh 重修過。」
" Tó chi̍t-pái ì-gōa ? "「 Tó 一 pái 意外 ? 」
" Iā-pang bé-chhia lak lo̍h soaⁿ-kok, lak chhiau-kè cha̍p-gō͘-kong-chhioh chhim. Chhut tāi-chì hiâ ê lō͘-hóng chin bái. "「夜班馬車 lak 落山谷, lak 超過十五公尺深。出代誌 hiâ ê 路況真 bái 。」
Góa tōa-kiò : " Chin kiaⁿ--lâng !... ū kúi-ê-lâng óng-seng ? "我大叫 : 「真驚人 ! ……有幾 ê 人往生 ? 」
" Chi̍t-ê ia̍h bô o̍ah--lo̍h-lâi, sì-ê lú-kheh tong-tiûⁿ sí-bông, bé-chhia-hu thoa kàu kè-tńg-kang mā-sī kiù bōe tńg--lâi a. "「一 ê 亦無活落來, 四 ê 旅客當場死亡, 馬車夫拖 kàu 過轉工 mā 是救 bōe 轉來 a 。」
" Tiang-sî ê tāi-chì ? "「 Tiang 時 ê 代誌 ? 」
" Jī-cha̍p-tang a, góa-ê chú-lâng chū hit-chūn khai-sí to̍h chin sit-chì, iu-thâu-kat-bīn ; in-ūi in ko͘-kiáⁿ mā tī bé-chhia-téng. Che to̍h-sī ūi-siáⁿ-mé i beh chiong ka-kī kuiⁿ tī hit-ê ko͘-toaⁿ, phian-phiah só͘-chāi ê gôan-lí. "「二十冬 a, 我 ê 主人自 hit 陣開始 to̍h 真失志、憂頭結面 ; 因為 in 孤囝 mā tī 馬車頂。這 to̍h 是為啥麼伊 beh 將家己關 tī hit-ê 孤單、偏僻所在 ê 原理。」
Góa thò͘ chi̍t-kháu-khùi : " An--ne góa chai a. àm-an, thiⁿ-kong pó-pì--lí ! " góa khǹg chi̍t-kho͘-gûn tī i-ê chhiú--ê.我吐一口氣 : 「 An--ne 我知 a 。暗安, 天公保庇你 ! 」我 khǹg 一箍銀 tī 伊 ê 手 ê 。
" Àm-an, sian-siⁿ, mā chin ló͘-la̍t ! " Jiân-āu, i o̍at-thâu lī-khui.「暗安, 先生, mā 真 ló͘ 力 ! 」然後, 伊 o̍at 頭離開。
Góa khiā tī hiâ, ba̍k-chiu kim-kim khòaⁿ hit pha chhàu-iû-teng ê hé, khòaⁿ i ûn-ûn-á siau-sit--khì. Jiân-āu, góa iân chit-tiâu kū bé-chhia-lō͘ khai-sí kóaⁿ-lō͘.我 khiā tī hiâ, 目睭金金看 hit pha 臭油燈 ê 火, 看伊勻勻仔消失去。然後, 我沿 chit 條舊馬車路開始趕路。
Chit-chōa-lō͘ hó-kiâⁿ-á hó-kiâⁿ, sui-jiân àm-àm, iû-gôan khòaⁿ ē tio̍h lō͘-piⁿ ê chio̍h-piah. Góa tùi ka-kī kóng : " Góa í-keng chin an-chôan a. " m̄-koh, góa kám-kah put-chí-á ko͘-toaⁿ, mā sió-khóa kiaⁿ-kiaⁿ. góa siūⁿ pān-hoat beh chiong ko͘-toaⁿ kah kiaⁿ-hiâⁿ tàn chi̍t-piⁿ, khai-sí ná chhiùⁿ-koa, kho͘-si-á... Góa siūⁿ-khí ài-chhe, koh kè bô-gōa-kú liáu-āu, sim-lāi to̍h kám-kah khah hó--tām-po̍h-á. "Chit-chōa 路好行仔好行, 雖然暗暗, 猶原看會著路邊 ê 石壁。我對家己講 : 「我已經真安全 a 。」 m̄-koh, 我感覺不止仔孤單, mā 小 khóa 驚驚。我想辦法 beh 將孤單 kah 驚 hiâⁿ tàn 一邊, 開始那唱歌、 kho͘ 絲仔……我想起愛妻, koh 過無外久了後, 心內 to̍h 感覺 khah 好淡薄仔。」
M̄-koh àm-sî si̍t-chāi sī iáu-siū kôaⁿ lah, sui-jiân góa kiâⁿ chin kín, sin-khu iû-gôan bōe sio, góa-ê chhiú káⁿ-ná peng, khong-khì léng, chhóan-khùi chin khùn-lân. Chit-ê sî-chūn, góa-ê chhèng ná-chhiūⁿ chheng-gōa-kun tāng. Góa kám-kah siān-tauh-tauh, su-iàu thêng lo̍h-lâi hioh--chi̍t-chām-á.M̄-koh 暗時實在是夭壽寒 lah, 雖然我行真緊, 身軀猶原 bōe 燒, 我 ê 手 káⁿ-ná 冰, 空氣冷, 喘氣真困難。 Chit-ê 時陣, 我 ê 銃那像千外斤重。我感覺 siān-tauh-tauh, 需要停落來 hioh 一 chām 仔。
āu--lâi, góa khòaⁿ-tio̍h chin hn̄g ê só͘-chāi ū kng-sòaⁿ, chhan-chhiūⁿ chhàu-iû-teng ê kng-sòaⁿ. Khí-seng, góa lia̍h-chòe sī Ché-khā-pù(Jacob) koh hoan-thâu tńg--lâi, beh khak-tēng góa bô chhut tāi-chì ; koh lâi, góa khòaⁿ-tio̍h tē-it-tiâu kng-sòaⁿ piⁿ--a ê tē-jī-tiâu kng-sòaⁿ, góa chiah hoat-kak, tang-sî--á góa khòaⁿ--tio̍h ê to̍h-sī bé-chhia ê nn̄g-tiâu kng-sòaⁿ.後來, 我看著真遠 ê 所在有光線, chhan 像臭油燈 ê 光線。起先, 我 lia̍h 做是 Ché-khā-pù(Jacob) koh 翻頭轉來, beh 確定我無出代誌 ; koh 來, 我看著第一條光線邊 a ê 第二條光線, 我 chiah 發覺, 當時仔我看著 ê to̍h 是馬車 ê 兩條光線。
Tān-sī góa tih siūⁿ : " Kî-kòai ! Kì-jiân Ché-khā-pù(Jacob) kā-góa kóng, chū-chiông hit pái ì-gōa liáu-āu, chit-chōa hûi-hiám ê kū-lō͘ to̍h bô-lâng tih sú-iōng ? " āu--lâi góa koh tih siūⁿ : " Kám-sī góa tī o͘-àm tiong kiâⁿ kè-thâu, soah bô khòaⁿ-tio̍h hit-tè chí-sī-pâi-á ? Hûiⁿ-ti̍t chit-chiah bé-chhia it-ti̍t kiâⁿ, it-tēng ē kàu Tó͘-tèng(Dwolding). "但是我 tih 想 : 「奇怪 ! 既然 Ché-khā-pù(Jacob) kā 我講, 自從 hit pái 意外了後, chit-chōa 危險 ê 舊路 to̍h 無人 tih 使用 ? 」後來我 koh tih 想 : 「 Kám 是我 tī 烏暗中行過頭, soah 無看著 hit 塊指示牌仔 ? 橫直 chit 隻馬車一直行, 一定會 kàu Tó͘-tèng(Dwolding) 。」
Chit-ê sî-chūn, bé-chhia í-keng kàu a, i cháu chin kín, tī ū seh ê lō͘, cháu--khí-lâi soah lóng bô siaⁿ, chē-ūi iōng o͘-pò͘ tah--khí-lâi, thâu-chêng ū bé-chhia-hu, koh ū sì chiah phú-sek, chho͘-ióng ê bé.Chit-ê 時陣, 馬車已經 kàu a, 伊走真緊, tī 有雪 ê 路, 走起來 soah lóng 無聲, 坐位用烏布搭起來, 頭前有馬車夫, koh 有四隻 phú-sek 、粗勇 ê 馬。
Góa thiàu chhut-lâi khah lō͘-tiong-ng ê só͘-chāi siūⁿ-beh cha̍h-chhia, tōa-siaⁿ hoah, koh chhut-la̍t ia̍t-chhiú.我跳出來 khah 路中央 ê 所在想 beh cha̍h 車, 大聲 hoah, koh 出力 ia̍t 手。
Bé-chhia kàu góa sin-khu-piⁿ a, góa khòaⁿ i ia̍h bô piàn khah bān, lia̍h-chòe i bô beh thêng--lo̍h-lâi, tān-sī i chiâⁿ-si̍t thêng--lo̍h-lâi. Bé-chhia-hu liân khòaⁿ ia̍h bôai kā-góa khòaⁿ chi̍t-ē, chhia-téng múi-chi̍t-ê-lâng lóng tiām-tiām bô tōng-chēng. Góa cháu-khì bé-chhia mn̂g-kháu beh chē--khí-li, m̄-koh lāi-tóe bô-lâng beh kā-góa tàu-saⁿ-kāng, góa pit-su ài ka-kī iōng góa tēng-khong-khong, léng-ki-ki ê chhiú-chéng-thâu-á chiong bé-chhia mn̂g phah-khui. Khui ê sî-chūn, kám-kah mn̂g ná-chhiūⁿ sī khang--ê.馬車 kàu 我身軀邊 a, 我看伊亦無變 khah 慢, lia̍h 做伊無 beh 停落來, 但是伊 chiâⁿ 實停落來。馬車夫連看亦 bôai kā 我看一下, 車頂每一 ê 人 lóng tiām-tiām 無動靜。我走去馬車門口 beh 坐起 li, m̄-koh 內底無人 beh kā 我鬥相共, 我必須愛家己用我 tēng-khong-khong 、冷 ki-ki ê 手 chéng 頭仔將馬車門 phah 開。開 ê 時陣, 感覺門那像是空 ê 。
Tān-sī bé-chhia-téng ê saⁿ-ê lú-kheh, pēng bô in-ūi góa-ê chhut-hiān, lâi sóa tín-tāng iah-sī khòaⁿ--góa chi̍t-ē, in lóng khùn--khì a. Góa ji̍p--khì, chē tī chhun--ê hit-ūi. Bé-chhia lāi-tóe, ná-chhiūⁿ khah-kôaⁿ gōa-kháu, hāi góa ē ka-léng-sún, lāi-tóe ê khì-hun, hō͘-lâng kám-kah chin tîm-tāng, chin tâm-sip, chin... ná-chhiūⁿ ta̍k-ke lóng sí-sí--khì kāng-khóan. Góa khòaⁿ kî-tha ê-lâng, siūⁿ-beh chhē ōe-thâu kah in khai-káng.但是馬車頂 ê 三 ê 旅客, 並無因為我 ê 出現, 來 sóa tín 動 iah 是看我一下, in lóng 睏去 a 。我入去, 坐 tī chhun ê hit 位。馬車內底, 那像 khah 寒外口, 害我會 ka 冷 sún, 內底 ê 氣氛, hō͘ 人感覺真沉重、真 tâm 溼、真……那像 ta̍k 家 lóng 死死去 kāng 款。我看其他 ê 人, 想 beh chhē 話頭 kah in 開講。
" Kin-àm si̍t-chāi ū-kàu kôaⁿ hō͘ⁿ. " Góa chin hó-lé, kah chē tī góa tùi-bīn ê-lâng kóng-ōe.「今暗實在有夠寒 hō͘ⁿ 。」我真好禮, kah 坐 tī 我對面 ê 人講話。
I chiong thâu ûn-ûn-á oat hiòng góa chiâ, tān-sī pēng bô ìn-siaⁿ.伊將頭勻勻仔 oat 向我 chiâ, 但是並無應聲。
Góa kè-sio̍k kóng : " Chiâ kôaⁿ--lâng sî khak-si̍t chin kôaⁿ. " Chit-ê lâng chē ê hit-ūi khah àm, góa khòaⁿ bōe chheng-chhó i-ê bīn, m̄-koh góa ū khòaⁿ-tio̍h i-ê ba̍k-chiu, tng-tih kim-kim kā-góa siòng, iuⁿ-ā bô kóng pòaⁿ-kù-ōe.我繼續講 : 「 Chiâ 寒人時確實真寒。」 Chit-ê 人坐 ê hit 位 khah 暗, 我看 bōe 清楚伊 ê 面, m̄-koh 我有看著伊 ê 目睭, 當 tih 金金 kā 我相, iuⁿ-ā 無講半句話。
Góa sim-lāi tih siūⁿ : " Kî-kòai, i nà lóng bô-ài kā-góa ìn ? " m̄-koh góa mā bô kám-kah siū-khì, in-ūi góa si̍t-chāi sī chin thiám, mā chin kôaⁿ, sin-khu iah-koh tēng-khong-khong, jî-chhiáⁿ bé-chhia lāi-tóe àu-sàm, tâm-sip ê khì-bī hō͘-góa kám-kah kui-ê-lâng chiâⁿ bô sóng-khòai, léng-hong chhì kut, hāi góa sih-sih-chùn.我心內 tih 想 : 「奇怪, 伊哪 lóng 無愛 kā 我應 ? 」 m̄-koh 我 mā 無感覺受氣, 因為我實在是真 thiám, mā 真寒, 身軀 iah-koh tēng-khong-khong, 而且馬車內底 àu-sàm 、 tâm 溼 ê 氣味 hō͘ 我感覺歸 ê 人 chiâⁿ 無爽快, 冷風刺骨, 害我 sih-sih-chùn 。
Góa kā tùi chē tī tò-pêng hit-ê lâng mn̄g kóng : " Phái-sè, góa kám ē-sái khui thang-á-mn̂g ? " I bô ìn-siaⁿ, mā bô tín-tāng.我 kā 對坐 tī 倒 pêng hit-ê 人問講 : 「歹勢, 我 kám 會 sái 開窗仔門 ? 」伊無應聲, mā 無 tín 動。
Góa koh-khah tōa-siaⁿ, têng-hok tú-chiah ê ōe, i iuⁿ-ā bô ìn-siaⁿ. Góa chí-hó ka-kī lâi khui thang-á, chiah hoat-kak po-lê lóng eng-ia--a, " Góa leh... ná-chhiūⁿ kúi-lō-tang m̄-pat sóe kè a ! " Góa chhùi-lāi se̍h-se̍h-liām.我 koh-khah 大聲, 重覆 tú-chiah ê 話, 伊 iuⁿ-ā 無應聲。我只好家己來開窗仔, chiah 發覺玻璃 lóng eng-ia a, 「我 leh ……那像幾 lō 冬 m̄-pat 洗過 a ! 」我嘴內 se̍h-se̍h 唸。
Góa koh chim-chiok kā bé-chhia lāi-tóe hó-hó-á khòaⁿ--chi̍t-piàn, chiah hiông-hiông liáu-kái chit-ê àu-sàm-bī ê gôan-in : chhia-téng só͘-ū it-chhè lóng chin lah-sap, kū, jî-chhiáⁿ sip-sip, tī góa kha-tóe ê pang-á ná-chhiūⁿ sûi-sî to̍h beh phòa--khì. Góa khai-sí chù-ì tē-saⁿ-ê lú-kheh.我 koh 斟酌 kā 馬車內底好好仔看一遍, chiah hiông-hiông 了解 chit-ê àu-sàm 味 ê 原因 : 車頂所有一切 lóng 真 lah-sap 、舊、而且溼溼, tī 我腳底 ê 枋仔那像隨時 to̍h beh 破去。我開始注意第三 ê 旅客。
" Chit-chiah bé-chhia ná-chhiūⁿ kiông-beh chhùi--khì hō͘ⁿ ! " Góa kā-i kóng : " Chin hi-bāng seng-sán chit-chiah bé-chhia ê kong-si ē-tàng kā siu-lí--chi̍t-ē. "「 Chit 隻馬車那像強 beh 碎去 hō͘ⁿ ! 」我 kā 伊講 : 「真希望生產 chit 隻馬車 ê 公司會 tàng kā 修理一下。」
I-ê chhiú ûn-ûn-á hàiⁿ--chi̍t-ē hàiⁿ--chi̍t-ē, iuⁿ-ā koh tiām-tiām-á kā-góa siòng---kàu taⁿ góa iah-koh ē-kì ê hit-ê bīn chhiuⁿ---i-ê ba̍k-chiu ū chi̍t-chióng iá-sèng, bô chū-jiân ê ba̍k-kng, bīn-á pe̍h-sí-sat ! Góa sim-lāi àm-liām : " ná sí-lâng leh ! "伊 ê 手勻勻仔 hàiⁿ 一下 hàiⁿ 一下, iuⁿ-ā koh tiām-tiām 仔 kā 我相── kàu taⁿ 我 iah-koh 會記 ê hit-ê 面 chhiuⁿ ──伊 ê 目睭有一種野性、無自然 ê 目光, 面仔白死殺 ! 我心內暗唸 : 「那死人 leh ! 」
Jiân-āu, bô huih-sek ê chhùi-tûn sió-khóa khiàu--khí-lâi, pe̍h-sek ê chhùi-khì khòaⁿ hiān-hiān, góa chhoah chi̍t-tiô, sim-koaⁿ-thâu chùn--chi̍t-ē.然後, 伊無血色 ê 嘴唇小 khóa 翹起來, 白色 ê 嘴齒看現現, 我 chhoah 一 tiô, 心肝頭 chùn 一下。
Góa koh khòaⁿ chē tī góa tùi-bīn hit-ê lâng, i mā tng-tih kā-góa gîn, i-ê bīn pe̍h-chhang-chhang, siā-chhut ê ba̍k-kng chin kî-kòai. Góa koh khòaⁿ chē tī góa tò-pêng hit-ê, kiat-kó góa khòaⁿ-tio̍h... góa sī beh án-nóa hêng-iông i ? Góa khòaⁿ--tio̍h ê sī chi̍t-ê sí-lâng ê bīn.我 koh 看坐 tī 我對面 hit-ê 人, 伊 mā 當 tih kā 我 gîn, 伊 ê 面白 chhang-chhang, 射出 ê 目光真奇怪。我 koh 看坐 tī 我倒 pêng hit-ê, 結果我看著……我是 beh án-nóa 形容伊 ? 我看著 ê 是一 ê 死人 ê 面。
Chit saⁿ-ê lú-kheh lóng sí--khì a, in khióng-pò͘ ê bīn hoat-chhut chhiⁿ-kng, in tâm-sip ê thâu-mn̂g ū àu-sàm-bī. Góa chai-iáⁿ in-ê jio̍k-thé lóng í-keng sí--a, kan-na ba̍k-chiu sī o̍ah--ê, in lóng tih kā-góa gîn, kā-góa ui-hia̍p...Chit 三 ê 旅客 lóng 死去 a, in 恐怖 ê 面發出青光, in tâm 溼 ê 頭毛有 àu-sàm 味。我知影 in-ê 肉體 lóng 已經死 a, kan-na 目睭是活 ê, in lóng tih kā 我 gîn, kā 我威脅……
Góa tōa-siaⁿ chhám-kiò, góa pit-su ài kóaⁿ-kín lī-khui chit-ê khióng-pò͘ ê só͘-chāi !我大聲慘叫, 我必須愛趕緊離開 chit-ê 恐怖 ê 所在 !
Góa chông khì mn̂g hiâ, ti̍t-chiap lòng--chhut-khì ! Chit-ê sî-chūn, ge̍h-niû í-keng ùi hûn ê āu-piah cháu--chhut-lâi, tī i léng-sng-sng, pe̍h-sih-sih ê kng-sòaⁿ chi hā, só͘-ū ê mi̍h-kiāⁿ, lóng khòaⁿ kah chheng-chheng-chhó-chhó : Góa khòaⁿ-tio̍h lō͘-pâi chhāi tiàm hiâ, chhan-chhiūⁿ chhun chhut chi̍t-ki-chhiú tih kā-góa kéng-kò ; góa khòaⁿ-tio̍h lō͘-piⁿ pang--lo̍h-lâi ê chio̍h-piah ; góa khòaⁿ-tio̍h siū-kiaⁿ ê bé-á khiā tī hit khám piⁿ--a ; góa khòaⁿ-tio̍h ē-bīn cha̍p-gō͘-kong-chhioh chhim ê soaⁿ-kok, bé-chhia tih hàiⁿ, chhin-chhiūⁿ sī tī tōa-hái tiong ê chi̍t-chiah chûn-á, lâng kah bé tih chhám-kiò... āu--lâi chin kiông-lia̍t ê sio-lòng, góa kám-kah chiâⁿ thiàⁿ, jiân-āu, kui-phiàn lóng-sī o͘-àm...我 chông 去門 hiâ, 直接 lòng 出去 ! Chit-ê 時陣, 月娘已經 ùi 雲 ê 後壁走出來, tī 伊冷霜霜、白 sih-sih ê 光線之下, 所有 ê 物件, lóng 看 kah 清清楚楚 : 我看著路牌 chhāi tiàm hiâ, chhan 像伸出一支手 tih kā 我警告 ; 我看著路邊崩落來 ê 石壁 ; 我看著受驚 ê 馬仔 khiā tī hit 崁邊 a ; 我看著下面十五公尺深 ê 山谷, 馬車 tih hàiⁿ, 親像是 tī 大海中 ê 一隻船仔, 人 kah 馬 tih 慘叫……後來真強烈 ê 相 lòng, 我感覺 chiâⁿ 疼, 然後, 歸片 lóng 是烏暗……
Sì,四、
Góa it-ti̍t hun-bê-put-chhíⁿ, keng-kè chiâⁿ kú chiah cheng-sîn. Chhíⁿ--lâi ê-sî, ài-chhe chē tī góa bîn-chhn̂g-piⁿ.我一直昏迷不醒, 經過 chiâⁿ 久 chiah 精神。醒來 ê 時, 愛妻坐 tī 我眠床邊。
Góa mn̄g : "... Tàu-tóe sī hoat-seng siáⁿ-mé tāi-chì ? "我問 : 「……到底是發生啥麼代誌 ? 」
I kóng : " Lí po̍ah--lo̍h-khì, lō͘-piⁿ ê chio̍h-piah pang--khì a, lí to̍h ùi hiâ po̍ah lo̍h-khì soaⁿ-kok, gō͘-cha̍p chhioh chhim. hó-ka-chài lí khah jūn-miā, po̍ah--lo̍h-khì ê só͘-chāi tú-á-hó ū chin kāu ê seh, lí m̄ chiah bô tāi-chì. "伊講 : 「你 po̍ah 落去, 路邊 ê 石壁崩去 a, 你 to̍h ùi hiâ po̍ah 落去山谷, 五十尺深。好佳哉你 khah 韌命, po̍ah 落去 ê 所在抵仔好有真厚 ê 雪, 你 m̄ chiah 無代誌。」
" Chiâⁿ hāi, góa si̍t-chāi sī lóng bô ìn-siōng !... Nā ān--ne, góa sī án-nóa tī-teh chiâ ê ? "「 Chiâⁿ 害, 我實在是 lóng 無印象 ! ……若 ān--ne, 我是 án-nóa tī-teh chiâ ê ? 」
" Ū nn̄g-ê lông-tiûⁿ ê kang-lâng, thàu-chá tī gōa-kháu cháu-chhē phàng-kìⁿ ê iûⁿ-á, in khòaⁿ-tio̍h lí tó tī hiâ, to̍h kā lí āiⁿ khì lī hiâ siōng kūn ê khiā-ke, koh chhiáⁿ i-seng kè--lâi. Lí-ê chêng-hóng chiâⁿ bái, chhiú-kut tn̄g--khì, thâu-khak phòa chin tōa-khang, lí kun-pún to̍h hun-bê-put-chhíⁿ, mā bô-hoat-tō͘ kā in kóng siáⁿ-mé. Ka-chài i-seng tī lak-tē-á lāi-tóe chhē-tio̍h lí-ê chu-liāu, pau-koah miâ, chū-chí.「有兩 ê 農場 ê 工人, 透早 tī 外口走 chhē phàng 見 ê 羊仔, in 看著你倒 tī hiâ, to̍h kā 你 āiⁿ 去離 hiâ 尚近 ê khiā 家, koh 請醫生過來。你 ê 情況 chiâⁿ bái, 手骨斷去, 頭殼破真大空, 你根本 to̍h 昏迷不醒, mā 無法度 kā in 講啥麼。佳哉醫生 tī lak 袋仔內底 chhē 著你 ê 資料, 包括名、住址。
" Só͘-í in tong-jiân chek-sî kā-góa thong-ti. Chū hit-chūn khai-sí, góa to̍h lóng it-ti̍t tiàm lí sin-khu-piⁿ kā-lí chiàu-kò͘.「所以 in 當然即時 kā 我通知。自 hit 陣開始, 我 to̍h lóng 一直 tiàm 你身軀邊 kā 你照顧。
" Chit-má í-keng lóng bián hôan-ló a, lí su-iàu hioh-khùn, bān-bān-á chiong sin-thé ióng hō͘ hó. "「 Chit-má 已經 lóng 免煩惱 a, 你需要 hioh 睏, 慢慢仔將身體養 hō͘ 好。」
Hit-chūn góa tng siàu-liân, sin-thé ióng-ióng, só͘-í chin kín to̍h thoat-lī hiám-kèng. Tān-sī tó tī bîn-chhn̂g-téng hiu-ióng ê hit-tōaⁿ sî-kan, góa put-kóan-sî lóng tih su-khó chit-kiāⁿ ì-gōa. Bô-tek-khak thiaⁿ góa ān--ne chi̍t kóng, lí to̍h ioh ē tio̍h tàu-tóe góa sī tùi tó-ūi siak--lo̍h-khì ê : Chiàⁿ-chiàⁿ to̍h-sī jī-cha̍p-tang chêng bé-chhia chhut tāi-chì hiâ.Hit 陣我當少年, 身體勇勇, 所以真緊 to̍h 脫離險境。但是 tó tī 眠床頂休養 ê hit 段時間, 我不管時 lóng tih 思考 chit 件意外。無得確聽我 ān--ne 一講, 你 to̍h ioh 會著到底我是對 tó 位摔落去 ê : 正正 to̍h 是二十冬前馬車出代誌 hiâ 。
Góa chiông-lâi m̄-pat kā góan bó͘ thê-khí chit-ê keng-kè, kan-na ū kóng hō͘ i-seng thiaⁿ. M̄-koh i soah kā-góa kóng, kui-ê kò͘-sū lóng kan-na sī góa-ê bîn-bāng niâ, in-ūi kôaⁿ, thiám, thâu-khak koh tio̍h-siong... chióng-chióng in-sò͘ ka--khí-lâi chiah ē sán-seng chit-ê hòan-kak.我從來 m̄-pat kā 阮某提起 chit-ê 經過, kan-na 有講 hō͘ 醫生聽。 M̄-koh 伊 soah kā 我講, 歸 ê 故事 lóng kan-na 是我 ê 眠夢 niâ, 因為寒、 thiám 、頭殼 koh 著傷……種種因素加起來 chiah 會產生 chit-ê 幻覺。
Góa chin siūⁿ-beh kóng hō͘-i liáu-kái, tān-sī i kun-pún bô tih kā-góa sìn-táu. Góa bô koh hâm i chìⁿ, in-ūi, to̍h sǹg i beh sìn bòai sìn, lóng í-keng bô tiōng-iàu a.我真想 beh 講 hō͘ 伊了解, 但是伊根本無 tih kā 我信 táu 。我無 koh hâm 伊 chìⁿ, 因為, to̍h 算伊 beh 信 bòai 信, lóng 已經無重要 a 。
M̄-koh, góa chai-iáⁿ hit-chūn hoat-seng ê tāi-chì, góa mā koh chai-iáⁿ chit-má ê tāi-chì. Tī jī-cha̍p-tang chêng, góa-sī chi̍t-ê chē tī kúi-á-bé-chhia chhia-téng ê lú-kheh !M̄-koh, 我知影 hit 陣發生 ê 代誌, 我 mā koh 知影 chit-má ê 代誌。 Tī 二十冬前, 我是一 ê 坐 tī 鬼仔馬車車頂 ê 旅客 !
Kàu-tùi : Teng-hōng-tin, Gô͘-chong-sìn, Chng-hūi-pêng, Tiuⁿ-ha̍k-khiam, Iûⁿ-ka-hun, Lí-chū-kèng校對 : 丁鳳珍、吳宗信、莊惠平、張學謙、楊嘉芬、李自敬
(第一、二、三、四、五湖)
(我的行事曆)
