Morrison Iunn  

2010-06-28 竹南大埔農民的求救-02

淚已乾,哭紅的眼,喊啞的聲音... 真的要置我們於死地嗎! 劉政鴻的蠻橫! 警調單位的是、非不分! 我們以為警察是保護農民百姓的! 但,我們錯了! 台灣真的不是"民主法制"的國家! 慚愧的我們求救無門! 請大家幫幫我們....

發佈者：Dachuan 大傳

相片：88

• 6月30日 5:43
• Smigal Yu 說讚！ 

Morrison Iunn 「公投ECFA，廢除公審 會」花蓮共同行動，6/5 (六) 13:00在花蓮火車站集合出發，行腳繞行花蓮吉安市區至黃昏市場，花蓮東社邀請您一同參與。

5月31日 20:09 · 留言 ·

台灣語言問題與國民黨

這是整理資料的時掤出來的，這是1978/1/25出刊的黨外雜誌「台灣時代」內底的文章，佇戒嚴時代，作者名應該攏是假影的。

出處：http://www.facebook.com/ungian?v=wall&story_fbid=125069940850067#!/note.php?note_id=122642477766796

一個沒有市場區隔的學系!?--論台灣文學系所的現狀與未來

蔣為文/國立成功大學台灣文學系

在日本殖民統治台灣的時代，學校仍有台灣語的教育。然而， 在中華民國統治台灣的時候，絕大部分的時期都把台灣本土 語言排除在學校教育之外。這種獨尊華語的教育一直到1997 年才有較指標性的變動。在1997年私立真理大學台 灣文學系與國立新竹師院 的台灣語言與語文教育研究所開始招生。台灣文學與台灣語文的教育與研究正式進入大學院校。之後成大台灣文學研究所及其他各校陸續成立，至今已有二十餘所大學有台文相關系所。如雨後春筍般成立台文系所，就如同民族獨立運動走入體制內的選舉路線，其結局都令人不堪入目。譬如，即便有十餘年的臺灣文學教育，絕大多數台文系所的師生卻仍看不懂、甚至是不屑台灣語文的書寫與創作，以致於本篇討論台灣文學系所發展的文章需用中文書寫以便讓母語文盲看得懂。

這是上課時陣記錄落來ê，請逐家注意，主要原因應該攏是受著華語ê影響。有時間會繼續整理。下面ê詞照ABC順序排

• 網站bāng-tsām   ( X báng) 
  
•  發表 huat-piáu   ( X pió)
• 螢幕 îng-bōo      ( X bo̍k)    cf 木目  bo̍k  
• 加密 ka-bi̍t
• 結合 kiat-ha̍p
• 編輯 pian-tsip    ( X kip)       cf 急及級  kip
• 產生 sán-sing     ( X tshán)
  
• 示範 sī-huān      ( X sik)       cf  室夕式 sik
  
• 色緻 sik-tì          (X tsì)        cf 至志 tsì
  
• 提供 thê-kiong   ( X kong)     cf  公功攻  kong
  
• 傳 thuân           ( X tshuân)
• 十一 tsa̍p-it  (若驚讀袂清楚就慢慢仔讀)
• 集合tsi̍p-ha̍p    ( X kip)      cf 急及級  kip

我已新增 "雲端運算" 至 我的 aNobii 書櫃 http://i.anobii.com/ec38ba

http://i.anobii.com/ec38ba

4月28日 18:50 傳自 aNobii Books

李氏台語辭典  台語文 記憶

iug.csie.dahan.edu.tw

4月28日 12:26 ·

Un-gian Iunn

這是李豐明教授共in老父整理ê辭典出版，總是，李教授這馬嘛已經過身a
Che sī Lí Hong-bêng kàu-siū kā in lāu-pē chéng-lí ê sû-tián chhut-pán, chóng-sī, Lí kàu-siū chit-má mā í-keng kè-sin a.

4月28日 13:30 ·

Marcus Chùnchiu Si

請問: 李豐明 tiang-sî 過身--ê ? Bîng-hun kap A-khái tī 新 竹 leh chhòng TBTS 讀者聯誼會 ê 時, i ká-ná 有 出現--過, chit 1-20 冬 i kám lóng tī 海外 ? 為怎樣 chit 1-20 冬 台語場 lóng 無 i ê 影跡 ? Kám lóng 無 留口述 iah 傳記資料 ? 對 i ê tāi-chì, 我 chiok 有趣味--ê.

4月28 日 23:56

3月31日 10:38

佮我的朋友相kap分享，閣來，就欲拚結 案報告a.
Kah goá ê pêng-iú saⁿ-kap hun-hióng, koh lâi, tō beh piàⁿ kiat-àn pò-kò a.

Vicky & Pinky 單車環球夢 -- [ 演講邀請 VP’s Speech ] 2010 Vicky逢甲大學演講稿之1

www.vickypinky.com

我是Vicky 林存青。我第一次騎單車是二十一年前，大概跟各位一樣大的時候，是1989年高三畢業的暑假， 當時因為一本書的啟蒙，讓我知道原來小時候要走路環遊世界的 夢想可以透過單車來實現。所以1989年當我考上大學的暑假，就自己進行人生第一次離家出走的旅行， 也是騎單車的旅行。然後上大學時認識這輩子最要好的朋 友， 後來變成最要好的旅伴，現在是我的事業合夥人。Pinky是台中人，她是光復國小、居仁國中、台中女中畢業。我自己是屏東鄉下長大，一直到十二歲 以前 我都在屏東鄉下。國中 有機會跟著我母親在高雄念書，我當時一心夢想要到台北念大學，因為小時候我知道要出國就要去辦護照，我知道外交部在台北，當時很簡單 鎖定只念...

留起來較免驚到時無去  Lâu --khí-lâi khah bián kiaⁿ kàu-sî bô --khì

2/28 18:10

試用講義王post到FB的 功 能。祝我三天後面試順利，不過今天要把投影片完成，就用這 一份來修 改

Wikipedia (維基百科)等協作平台與台語數位化-講義王

www.slideking.com

2/24 10:35

Goá kah Bûn-hú hiaⁿ tē 1 pái kìⁿ-bīn sī tī 1995 nî goá kiat-hun ê sî-chūn, i pau âng-pau lâi, the̍h 1 tiuⁿ me-si hō͘ goá. Liáu-āu gún èng-kai long m̄-pat kìⁿ-bīn, siūⁿ-boē-kàu cho--ji̍t tī Bí-khîm kēng-soán chóng-pō͘ koh kìⁿ-bīn, si̍t-chāi sī chin hoaⁿ-hí. In-ūi i hoat-khí chit ê oa̍h-tōng, hāi goá koh chiūⁿ pò-choá :...)

我佮⋯⋯文 輔兄第一擺見面是tī 1995年我結婚ê時陣，伊包紅包來，提1張名片予我。了後阮應該 攏毋捌見面。因為伊發起這個活動，害我閣上報紙 :)
http://iug.csie.dahan.edu.tw/iug/Ungian/Kekhi/2010/20100223.asp

百名教授團 支持蕭美琴 相關新聞(2010.2.23)

清明對我上大ê意義，就是會當聽著細漢時仔聽了上慣勢ê腔口。4月初5 ê新聞挖挖哇，請注意聽阿美姊ê講話，除了泉州腔(其實腔口已經有濫a)，閣有一寡咱已經較罕用ê語詞。

出處：http://iug.csie.dahan.edu.tw/iug/Ungian/Chokphin/Lunbun/TGhanji/TGhanji.asp

台語研究 Vol.2 No.1, 2010.3

教育部台灣閩南語推薦用字的比較分析

賴淑玲、楊允言

宜蘭縣新南國小

國立成功大學台灣語文測驗中心

摘要

本研究根據教育部第一批公佈的台灣閩南語推薦用字300字詞來做探討的主題。透過無仝版本台語辭典的用字，來佮教育部所推薦的建議字詞做用 字的比較，並且採用文獻分析法佮語料庫語言學分析法，來分析這300个建議字詞，佇台語文的使用上敢有普遍，佇寫法頂面是毋是適合。

昨昏，我利用台中轉花蓮ê時陣，tī台北短暫停留，去拜訪張裕宏教授。幾工前，伊ùi阿惠hiâ知影我kā大漢ê教職辭掉，特別khà電話kā我關心。koh兩禮拜外伊tō beh 過去美國，伊想講我無閒，大概這pái無機會見面，伊想beh kah我討論華台辭典ê編輯空課。

入去「設定」，用「使用者詞庫」，增加家己ê名，以後beh拍家己ê名tō加足輕鬆。

2.0版已經有kā我ê名mā khǹg 入去，下面圖ê第四個選項，我tī 1.0.4版tō已經kā家己ê名khǹg入去使用者詞庫。

Beh lia̍h 輸入法請去 http://taigi.fhl.net/TaigiIME/

Mā 會使參考chiâ 本文引用自ungian - 消息：信望愛台語輸入法 1.9.9 下載連結 (2010/2)

柏中差不多逐工tih修改詞庫，真辛苦 http://www.facebook.com/#!/note.php?note_id=345607507461&id=1298543715&ref=mf

頂禮拜六(2010/3/13)tī成大參加第三屆台語認證研討會ê時，阿惠hō͘我ê相片。16冬a，時間過了實在真緊！

這是為著beh抗議1994年第一屆台灣語言國際研討會，規定大會使用ê語言是華語kah英語，tī台灣ê土地討論台語議題，竟然袂當用台語，食人夠夠！

紅色戒嚴台語字幕版

這是陳麗貴老師提供，林俊育長老翻寫、製作e 台語字幕版

 2009/3/7台語認證研討會實錄

林俊育長老拍的

1.          活動名稱：「春風‧歌聲：李臨秋百年紀念音樂會」

3.          活動日期及時間： 2009年4月5日（星期日）晚上7:00~9:00。

4.          地點：國立台灣文學館一樓演講廳

2.          日治時期台灣電影產業開始發達之後，發行片商為了電影宣傳所需，委託詞曲作家譜寫台灣版的宣傳歌曲，在此種因經濟提昇所帶來的新型娛樂型態中，這些來自國外的「影戲」（電影）逐漸的溶入城市居民的休閒生活，黑白無聲的拍攝技術模糊了彼此間的差異，加上辯士以台灣人能夠理解的「在地觀點」解說劇情，甚或撰寫台語宣傳歌曲，為之添粧，因此頗獲當時民眾的喜愛，所以，在這個時期產生了不少流行歌謠的作詞家、作曲家和文學作品，其中，台北出生的李臨秋先生創作了無數文辭樸質、內涵深刻的台語流行歌謠，有名的〈望春風〉、〈四季紅〉、〈補破網〉…等等，都是他永傳後世的作品，為了紀念這位台灣傑出的音樂家，擬以音樂結合文學的方式，來推廣台灣文學，乃計畫於李臨秋先生百年冥誕之際，辦理「李臨秋百年紀念音樂會」活動，將李臨秋先生及其同時代作詞家陳達儒先生之作品，以邀請現今知名歌手現場演唱的方式，讓民眾親身經歷這些文學作品之美。

5.          預定邀請歌手有：郭金發、良山、孫德銘、黃三郎、王素珠、陳思安、江小玲等。

6.          本活動免費用、免索票，歡迎民眾來館聆賞。

林俊育長老協助拍攝，我負責放投影片。地點在台北市國賓飯店

第一段

第二段

第三段

投影片

高市／221國際母語日　市府宣誓捍衛族群尊嚴決心

(2009/02/20 22:42)

記者吳峙嵩／高市報導

2月21日為國際母語日，高市府宣誓捍衛台灣文化多樣性與族群尊嚴的決心，由教育局、客委會及原民會昨天宣示高雄市重大母語政策，包括持續落實台灣母語日校園深耕、補助及輔導民眾參加母語認證，並呼籲教育部恢復推動閩南語能力認證。

20日這場高市重大母語政策宣示，由莊敬國小附設幼稚園的小朋友帶來客語歌謠表演，復興國小及青山國小的學童帶來阿美族與魯凱族歌舞表演，並由與會首長共同簽署「母語大聲講─國際母語日」的大型看板，表達高雄市政府推動母語的決心。

接著，由首長帶領穿著各族傳服飾的學童，進行「文化交織、多元上美」的活動，以原住民傳統編織手法將代表客語、閩南語、阿美族語、布農族語、排灣族語、魯凱族、賽德克族語的花布交編成一塊布，這七種母語是目前高雄市有開班推動的母語。

其中，賽德克語只有一位老師一位學生，照樣開課，對母語的尊重並不少人數少就不開課，真正落實即使只有一位學生想學，也要找師資來教他的理想。這一位老師是太魯閣族的白月花（她有獲得賽德克族語的認證），她的學生是鳳鳴國小三年級的李駿。

應邀與會的副市長李永得表示，1999年11月，聯合國教科文組織的一般性大會宣布，從2000年起，每年的2月21日為國際母語日。設立國際母語日，旨在促進語言和文化的多樣性。

他指出，語言是保存和發展人類有形和無形遺產的最有力的工具，各種促進母語傳播的運動，都不僅有助於語言的多樣化和多語種的教育，而且能夠提高對全世界各語言和文化傳統的認識，在理解、容忍和對話的基礎上，促成世界人民的團結。

教育局長蔡清華則說，高雄市將大力推動多元母語教育，因為母語的延續攸關台灣主體發展，乃國家教育之百年大計，母語如果消失，台灣的族群文化也會 跟著消失，而母語師資的培訓是母語政策落實的基礎，他呼籲中央除現行辦理之原住民族語認證、客語能力認證外，應加緊推動並辦理閩南語能力認證，讓台灣的多 元族群語言可以有更好、更全面的發展。

這幾年教育局在本土教育做了許多努力，連續3年都被評選為「鄉土教學評鑑績優縣市」，也在教育部統合視導拿到「特優」的佳績。本局首創「台灣母語 日」訪視、出版「高雄文明史」及列入國小教師甄選必考科目、將「鄉土語言朗讀」列入校長甄選口試評分項目，辦理全市國小學生參與「本土景點」認證學 習，97年更辦理「閩南語進階研習」目前已有1,500人以上通過認證(預計99年全市國小教師皆可達成)。

此外，每年教育局編列本土教育經費1000萬元以上，召開「教育審議委員會」及「本土推動委員會」，未來將在教師甄選委員會提案，加重台灣文學比 例及藝文教師口試加考台灣音樂及美術題目等。高雄市是一個擁有山、河、海、港的城市，2009年更要成為世界運動會的主辦城市，值此之際，我們更要站出來 大聲說：「母語是我們的根，咱要大聲說母語」。

Acknowledgments

I started the written Taiwanese works in 1987 when I was an undergraduate student, did the written Taiwanese processing related researches from 1999, and re-entered NTU CSIE as an old student since 2004. I have always believed that to work on this field is a worthwhile endeavor.

I am very grateful to Professor Kao, Cheng-yan, my advisor, who encouraged me to select this topic and offered some related research opportunities for me. My appreciation also goes to research fellow Chen, Keh-jiann, my co-advisor, who generously provide many resources of Chinese language processing to me. Many thanks to Professor Chang, Jason S., Lee, Hsi-Jian, Chen, Hsin-hsi, Liu, Chao-Lin, Yu, Ming-shing, Lí, Khîn-huānn, and Gao, Zhao-ming, they are my committee members and give me many constructive suggestions.

Thanks to Tiunn, Ha̍k-khiam, who is my academic partner. Thanks to Professor Lyu, Yuh-dauh, Doctor Tiunn, Ho̍k-chû, they corrected my English writing of this dissertation. Thanks to Professor Tiuⁿ, Jū-hông, he taught me some linguistic terms which confused me.

OK, I will leave space for my mother tongue. The following content will be written in Taiwanese.

Iōng ka-kī ê bú-gú siá, siá liáu khah kín, thang khah kín pit-gia̍p J

Ùi 1993 nî gián-kiù-só͘ pi̍t-gia̍p liáu-āu khai-sí kóng. Hit-chūn tùi lâu tī ha̍k-su̍t-kài si̍t-chāi bô chhù-bī, kám-kah chòe Tâi-gú-bûn ūn-tōng khah si̍t-chāi. Góa seng kè-sio̍k ku tī Tiong-gián-īⁿ Sû-khò͘ sió-cho͘ chia̍h thâu-lō͘, ná tih chòe Tâi-bûn kang-chok-chiá hóng-tâm. 1994 nî góa khì ín Tâi-tāi tiān-sòan tiong-sim ê thâu-lō͘, kám-siā Tân Bûn-chìn lāu-su, thiaⁿ-kóng góa ùi 60 kúi ê èng-cheng-chiá hông kéng--tio̍h, lāu-su ū tàu-saⁿ-kāng. Tī hiâ chòe ê khah tiōng-iàu ê tāi-chì, tō-sī siá tāi-ha̍k liân-khó hun-hoat thêng-sek, che sī Khó͘ Sùn-khim lāu-su hō͘ góa ê ki-hōe.

Góa mā khai-sí peh-soaⁿ, chham-ka Siā Tiông-têng teng-san hōe, koh ū chòe kàn-pō͘, se̍k-sāi chin chōe hó pêng-iú. Kám-siā Kì Chhun-heng ê kài-siāu, in-ūi peh-soaⁿ, góa se̍k-sāi Gio̍k-lêng, liáu-āu kiat-hun. Bi̍t-go̍at ê tē it chām, sī tè Siā Tiông-têng teng-san-hōe ê pêng-iú chòe-tīn peh Gio̍k-san, chòe chi̍t kiāⁿ tiōng-iàu ê tāi-chì, chit hāng tāi-chì, it-ti̍t kàu 12 tang āu chiah ū mûi-thé pò-tō. [1] Góa koh ta̍k lé-pái kò͘-tēng chi̍t àm tī Tâi-ôan ê Tiàm chòe gī-kang, thâu-ke A-sam-ko kah Biāu-lêng-chí tùi Tâi-ôan ê ài, sī góa chiok kèng-pōe ê.

In-ūi peh-soaⁿ, jú lâi jú kám-kah tòa tī Tâi-pak si̍t-chāi sī chiok kan-khó͘ ê tāi-chì, lâng chōe, chhia chōe, khong-kan o̍eh, khong-khì bái. Góa khai-sí chhē só͘-chāi, ū soaⁿ koh lī to͘-chhī khah hn̄g ê, ū Hoa-liân, Tâi-tang kah Lâm-tâu. 1996 nî, in-ūi chhē-tio̍h Hoa-liân ê thâu-lō͘, tī lāu-pē lāu-bú kah Gio̍k-lêng lóng bô chi-chhî ê chêng-hêng hā, kā Tâi-tāi ê thâu-lō͘ sî-tiāu, cháu lâi Hoa-liân.

1996 nî, Hoa-liân iah-koh ū pe̍h-sek khióng-pò͘ ê khì-hun, góa bô kā lí phiàn!

Hó ka-chài chi̍t tang āu Gio̍k-lêng tiàu lâi Hoa-liân, só͘-í seng-o̍ah thang khah ún-tēng. Gún tī Hoa-liân bóe chhù, Tan-hông kah Ka-chhái mā sio liân-sòa chhut-sì.

Seng-o̍ah ún-tēng bô piáu-sī thâu-lō͘ ún-tēng, góa tī Hoa-liân, saⁿ tang ōaⁿ gō͘ ê thâu-lō͘. Góa iah-sī hoat-kak, nā-sī beh chòe Tâi-gú-bûn, tī ha̍k-su̍t-kài iah-sī khah hó-sè. 1999 nî, góa ji̍p-lâi Tāi-hàn ki-su̍t ha̍k-īⁿ.

Kám-siā Ha̍k-khiam hiaⁿ, i chin khòaⁿ-tiōng góa, ū-sî-á hō͘ góa ki-hōe khì i ê pan ián-káng/siōng-khò, mā ū chiap kè-e̍k, pun keng-hùi hō͘ góa tàu chòe bāng-chām.

Góa khai-sí kiàn-li̍p Tâi-gú-bûn gián-kiù ê ki-chhó͘, Tâi-hôa sû-tián (kám-siā Tēⁿ Liông-úi kàu-siū kah chin chōe pêng-iú), Tâi-gú jī-tián, gú-liāu-khò͘ (kám-siā Chùn-io̍k-hiaⁿ, Pek-nî hiaⁿ, Tek-hôa, Lē-soat, … ), Sio̍k-gú (kám-siā Siau Pêng-tī lāu-su), Koa-iâu (kám-siā Gô͘ Jîn-sek lāu-su), Chhiò-khe-tāi (kám-siā Iûⁿ Chín-jū hāu-tiúⁿ, Siau lāu-su, Pek-nî hiaⁿ ) téng-téng.

Góa siūⁿ-beh kái-tô͘, 1999 nî pat tha̍k kè Tong-hôa Cho̍k-kûn só͘ chāi-chit choan-pan chi̍t ha̍k-kî, 2002 nî khì khó Sêng-tāi Tâi-bûn-hē tē it kài phok-sū-pan, kám-siā Lîm Sìn-kian bo̍k-su thê-kiong sok-sià hō͘ góa tòa, gún sī chho͘-chhù kìⁿ-bīn. Sêng-tāi bô khó tiâu, tû-liáu ka-kī bô châi-tiāu, thiaⁿ-kong koh-khah chú-iàu ê gôan-in sī lāi-tóe chi̍t kho͘ chiok chheh chòe Tâi-gú ê. Kám-siā Lī Heng-chhiong kàu-siū, i khó-lêng kám-kah ti̍t-chiap kā góa kóng khó phok-sū-pan bô bāng tùi góa ê táⁿ-kek siuⁿ tōa, só͘-í kiàn-gī góa ùi góa gôan-lâi ê choan-gia̍p chit-pêng lâi seng-téng khòaⁿ-māi. Kám-siā Tēⁿ Liông-úi kàu-siū, i hiòng góa iau kó, siá chi̍t phiⁿ lūn-bûn tâu khì IJSL, khó-sioh āu--lâi chit pún Special Issue on Taiwanese pēng bô chhut-pán, kám-siā Hông-giâu (Henry), i tap-èng chòe-tīn siá chit phiⁿ lūn-būn, i ê Eng-bûn iáu-siū chán.

In-ūi ū chit phiⁿ lūn-bûn, góa tō sin-chhéng seng-téng, kám-siā Kán Li̍p-hong lāu-su, i siông-sòe khòaⁿ góa seng-téng ê chu-liāu, hō͘ góa chin chōe kiàn-gī, i kā góa kóng, in-ūi chin-chōe lâng bô liáu-kái góa tih chòe ê mi̍h-kiāⁿ, só͘-í seng-téng ê chu-liāu ài lēng-gōa siá chi̍t hūn Proposal, kau-tài Tâi-gú-bûn chū-jiân gú-giân chhú-lí gián-kiù ê tiōng-iàu-sèng. Seng-téng sàng-sím ê sî-kan, tán chin kú chiah ū siau-sit, thiaⁿ-kóng ū úi-ôan bôai sím, thòe tńg-khì Ha̍k-sím-hōe. Góa chin hó-ūn, sūn-lī seng-téng chòe chō͘-lí kàu-siū, m̄-koh bú seng-téng bú kah chin thiám-thâu, khai-sí ū pe̍h-thâu-mo͘ a.

Kán Li̍p-hong lāu-su koh ū kā góa kóng chi̍t ê chin tiōng-iàu ê koan-liām, i kā góa kóng, sî-kan kàu--a, tō ài chòe kai chòe ê tāi-chì, chit kù ōe góa ū kā kì tī sim-koaⁿ tóe. Só͘-í, tī seng-téng kiat-kó chhut-lâi chìn-chêng, góa khai-sí sin-chhéng kok-kho-hōe kè-e̍k. Lēng-gōa, Tēⁿ Liông-úi kàu-siū hit-chūn tī Kau-tāi, i hi-bōng góa ē-tàng khì Chheng-hôa kè-sio̍k tha̍k phok-sū-pan.

Góa khai-sí liân-lo̍k, pau-koah Tiuⁿ Chùn-sēng lāu-su, āu-lâi mā koh liân-lo̍k Lí Sek-kian lāu-su kah Tân Sìn-hi lāu-su. In piáu-sī hoan-gêng, m̄-koh kám-kah chòe Tâi-gú gián-kiù beh pi̍t-gia̍p ū khùn-lân. Chha-put-to tī chit ê sî-chūn, Ko Sêng-iām lāu-su pān chi̍t tiûⁿ Tâi-gú-bûn siong-koan ê gián-thó-hōe, hōe-āu chòe-tīn chia̍h-pn̄g ê sî, i kiò góa tńg-lâi Tâi-tāi Chu-sìn-hē tha̍k, tō chòe Tâi-gú-bûn hong-bīn. Góa tńg-khì siūⁿ chi̍t lé-pài, che kî-kan koh ùi Hoa-liân cháu-khì Koe-lâng chhiú khan chhiú, koh kah Ko lāu-su liân-lo̍k, khak-jīm, liáu-āu chôaⁿ-á koat--lo̍h-lâi, khai-sí lâi chún-pí.

2004 nî, chha-put-to kāng chi̍t ê sî-chūn, seng-téng thong-kè, phok-sú-pan lo̍k-chhú, Kok-kho-hōe kè-e̍k sin-chhéng--tio̍h, Tan-hông mā beh ji̍p Hù-sió. Ūi-tio̍h Gio̍k-lêng chhōa gín-á hong-piān, gún ùi Kiat-an poaⁿ lâi Bí-lūn-á, tī Hù-sió āu-piah-mn̂g bóe chi̍t keng a-phà-toh. Góa siūⁿ-kóng choan-sim tha̍k khah khòai pi̍t-gia̍p, só͘-í Tāi-hàn chit pêng sin-chheng liû-chit thêng-sin.

Ko lāu-su chit ê sî-chūn chhéng-tio̍h Tâi-bûn-kóan ê kè-e̍k, beh chòe Tâi-gú ê gú-im ha̍k-sêng, pún-lâi chhiáⁿ góa ê tông-o̍h Sēng-an tàu-tīn chòe, khó-sioh tòng bô chi̍t kò ge̍h, tō koh kā Sēng-an tiàu khì chòe Bioinfo, Ko lāu-su ê pún-tô͘. Pún-lâi koh chhiáⁿ Hank chòe-tīn lâi chòe Tâi-gú gú-im piān-sek, bô gî-gō͘ i āu-lâi bô thong-kè chu-keh-khó chit koan. Kè-e̍k ū chi̍t ê choan-jīm ê gia̍h, chhiáⁿ Kia̍t-ga̍k hiaⁿ lâi tàu-saⁿ-kāng. Góa ka-kī ê kè-e̍k leh ? Sui-jiân sin-chhéng--tio̍h, chóng--sī pó͘-chō͘ kim-gia̍h siuⁿ chió, só͘-í chú-chhî-jîn hùi poah chhut-lâi chhiáⁿ Lē-soat lâi Hoa-liân chòe kè-e̍k ê khang-khè.

Kám-siā lāu-pē lāu-bú, ūi-tio̍h góa beh tńg-khì Tâi-pak tha̍k-chu, in te̍k-pia̍t kā chhù koh hoan chi̍t piàn. Góa chi̍t lé-pài tòa Tâi-pak gō͘-kang, m̄-koh lāu-su kau-tài--lo̍h-lâi ê khang-khè li-li khok-khok, mā bô-hoat-tō͘ choan-sim tha̍k-chu, koh-khah hāi ê, Gio̍k-lêng ùi 11 ge̍h khai-sí, khó-lêng sī seng-o̍ah siuⁿ kín-tiuⁿ, liân-sòa nn̄g kò ge̍h ūi-tn̂g bô sòng-khòai. Só͘-í góa liû-chit thêng-sin ûi-chhî chi̍t ha̍k-kî, liáu-āu tō koh tńg-lâi kà-chu, thang kā lāu-su kóng góa bōe-tàng tiāⁿ-tiāⁿ tī Tâi-pak.

Chu-keh-khó sī chi̍t kiāⁿ khióng-pò͘ ê tāi-chì, pêng-kun chi̍t kài ū 1/3 ê tông-o̍h in-ūi bô thong-kè chu-keh-khó hông thòe-ha̍k, chhiūⁿ góa chit-khóan nî-hè khah tōa ê lāu ha̍k-seng, ap-le̍k iû-kî tōa. 2005 nî 3 ge̍h, tē it kho Complexity án-nóa kè ê ? In-ūi tè tio̍h tha̍k-chu-hōe ê kî-tiong kúi pái, kám-siā lī-hāi ê Ông Hông-lûn tông-o̍h. 2005 nî 10 ge̍h koh khó kè Algorithm kah AI, góa kau bōe chió ha̍k-hùi hioh-jo̍ah ta̍k lé-pài cháu Tâi-pak chham-ka tha̍k-chu-hōe. Ē-kì-e khó-chhì chêng ê lé-pâi, Lêng-ông hong-thai lâi, Kiat-an ê chhù, chhù-téng sià chúi lo̍h-lâi, Bí-lūn-á ê chhù, po-lê-thang-á phòa--khì, thêng-chúi nn̄g kang, iah bōe-hù chhú-lí, thang-á seng iōng chóa kô͘--khí-lâi, pau-ho̍k-á khóan--leh tō kín piàⁿ khì Tâi-pak chún-pī khó-chhì, sim-koaⁿ-thâu phi̍t-pho̍k-chhái. 2006 nî 3 ge̍h chòe-āu chi̍t kho Architecture bô kè, ap-le̍k koh piàn tōa, nî kè 40, hiông-hiông kám-kah chiân-tô͘ bông-bông, 2006 nî 10 ge̍h chòe-āu chi̍t pái ê ki-hōe, chóng-sǹg ôan-sêng tē sì kho chu-keh-khó, ná-chhiūⁿ í-keng keng-le̍k chi̍t-sì-lâng hiah-nī kú.

Tha̍k phok-sū-pan ê kî-kan, tú-tio̍h 3 pái gin-á in-ūi hì-iām tòa īⁿ, Gio̍k-lêng siōng-pan cháu bōe khui kha, só͘-í sī góa khì pīⁿ-īⁿ kò͘, ē-kì-ê ū chi̍t-piàn, chai-iáⁿ beh tòa īⁿ, kín cháu-khì tô͘-su-kóan chioh chi̍t pún “Chhèng-phàu, pīⁿ-khún kah kǹg-thih”, lī-iōng tòa tī pīⁿ-īⁿ ê sî-kan tha̍k ôan, che sī Khîn-hōaN hiaⁿ kài-siāu góa tha̍k ê. Chit tōaⁿ sî-kan, góa koh ū tha̍k “Tiūⁿ-niû sè-kài”, “chi̍t tháng ō-á”, “Hun-lân keng-iām”, “Tâi-ôan chhú-hun” … téng-téng ê chu, lâi pâi-kái sim-thâu ê ut-chut, tāi-pō͘-hūn sī tī hé-chhia téng tha̍k ôan ê. Koh ū chi̍t tōaⁿ sî-kan, chi̍t thàu-chá khí-lâi seng sńg chi̍t ê Sudoku, chiām-sî kā chòe bōe ôan ê khang-khè khǹg chi̍t piⁿ.

Pâi-kái ut-chut, góa koh ū chòe pa̍t-hāng, pau-koah khì chham-ka Google sió kang-khū pí-sài. Thiaⁿ Kán Li̍p-hong lāu-su kóng, góa ê Tâi-hôa sû-tián sió kang-khū ū ji̍p-ûi, chóng--sī, āu--lâi su hō͘ sǹg-miā ê sió kang-khū. Tâi-ôan-lâng ài sǹg-miā, khah iâⁿ kè o̍h bú-gú, si̍t-chāi chin bû-nāi. Kám-siā Lí Chì-kiông lāu-su, i chio gún khiâ khóng-bêng-chhia, 2008 nî 3 ge̍h góa ū tī 20 tiám-cheng í-lāi ôan-sêng 300 khí-lò, iân-lō͘ Seven bōe ê sio ê chia̍h-mi̍h lóng chhiúⁿ bô, hit àm thiaⁿ chhân-kap-á ê siaⁿ thiaⁿ kah pá, khiâ kah kha kiông-beh tn̄g--khì, kha-chhng o̍ah-beh thiàⁿ--sí, tńg--lâi koh sûi sán 3 kong-kun, m̄-koh tit-tio̍h chi̍t tiuⁿ chèng-su.[2] Kám-siā Tō͘ Chèng-sèng pō͘-tiúⁿ, i kā Kok-gú-bûn kēng-sài cheng-ka Tâi-gú pheng-im pí-sài, hō͘ góa ū ki-hōe tit-tio̍h siā-hōe-cho͘ tē it miâ,[3] i koh sak thui-tián bú-gú kia̍t-chhut kòng-hiàn-chióng, góa ū tio̍h-chióng, mā in-ūi tio̍h-chióng, hō͘ góa ê siau-sit ū ki-hōe khan tī Chū-iû sî-pò ê tōe-hng-pán.[4]

Kè-e̍k ê pō͘-hūn, tha̍k phok-sū-pan ê chit tōaⁿ kî-kan, chin hó-ūn, chi̍p-hêng sì ê Kok-kho-hōe kè-e̍k, kám-siā Kia̍t-ga̍k hiaⁿ, Tek-hôa kah Tōa-thâu-liân kā góa tàu chòe chin chōe khang-khè. Lēng-gōa, kám-siā Lī Heng-chhiong lāu-su, tī i ê chhui-chiàn hā, góa chi̍p-hêng chi̍t ê Tâi-bûn-kóan ê kè-e̍k, mā kám-siā Tiuⁿ Iām-hiàn lāu-su, i ê chhui-chiàn, hō͘ góa sin-chhéng tio̍h Kok-sú-kóan ê kè-e̍k, chòe Tâi-gú-bûn ūn-tōng hóng-tâm, kám-siā Bí-chhin, i thòe góa kā siōng khùn-lân ê hóng-tâm pō͘-hūn chhú-lí hó, Kok-sú-kóan chit pún chu, 2008 nî 4 ge̍h chhut-pan 800 pún, 8 ge̍h tō bōe ôan a. Chòe che bô pí siá phok-sū lūn-bûn khah khin-sang, ūi-tio̍h chit ê hóng-tâm, liân-sòa kúi-lō kò-ge̍h lóng òaⁿ khùn, kè-nî ê sî koh mo͘h kui tha̍h ê kó-kiāⁿ tih khòaⁿ.[5]

Mā kám-siā Ha̍k-khiam hiaⁿ, Khîn-hōaⁿ hiaⁿ, Ûi-bûn, Gô͘ Chiau-sin i-su, Si-chong hiaⁿ kah Sò͘-eng, in iau-chhiáⁿ góa chòe in ê ke-e̍k ê kiōng-tông chú-chhî-jîn, só͘-í góa ê keng-le̍k ē-tàng siá kah chiok súi-khùi J

Kám-siā Û Bêng-heng lāu-su, i kā góa iau-kó, hō͘ góa hoat-piáu góa ê tē it phiⁿ kok-chè kî-khan lūn-bûn, kám-siā Lâu Chiau-lîn kah Tân Pek-lîm lāu-su, in ê iau-kó sī tē jī phiⁿ. Kám-siā Tân Sìn-hi lāu-su, in-ūi i ê iau-chhiáⁿ, hō͘ góa ū ki-hōe chòe Chu-sìn jī ha̍k-mn̂g ê kui-ōe úi-ôan, thê-chhut góa tùi pún-thó͘ gú-giân chu-sìn chhú-lí ê kiàn-gī.

Kám-siā Tāi-hàn ki-su̍t ha̍k-īⁿ, góa tī chiâ chia̍h thâu-lō͘, chit-chūn sī tē 10 tang, tī chiâ, góa khai-sí ē-tàng choan-sim lâi chòe Tâi-gú-bûn ê ha̍k-su̍t gián-kiù, mā tī chiâ seng-téng chòe chō͘-lí kàu-siū, sui-jiân chit keng ha̍k-hāu í-keng put-chí-á hûi-hiám a.

Kám-siā Tâi-tang tāi-ha̍k Tâi-gú-só͘ ê ha̍k-seng, sui-jiân hioh-jo̍ah ta̍k lé-pái cháu Tâi-tang put-chí-á sin-khó͘, m̄-koh in jīn-chin kah chun-tiōng lāu-su ê thāi-tō͘, hō͘ góa kám-siū tio̍h chòe lāu-su ê chun-giâm. Bo̍k-chiân ū 3 ê góa chí-tō ê ha̍k-seng pit-gia̍p, hō͘ góa chin ū sêng-chiū-kám.

Kám-siā Chhit-chhiⁿ-thâm, Chhit-chhiⁿ-thâm m̄ sī thâm, sī tōa-hái, kè-khì chit tang, góa tiāⁿ-tiāⁿ khiâ khóng-bêng-chhia siong-hā-pan, khòaⁿ tōa-soaⁿ tōa-hái ê hó kéng-tì, koh kiam liān sin-thé.

Khó-lêng koh ū chi̍t kóa lâng góa bô kóng--tio̍h, m̄-sī lín bô tiōng-iàu, sī góa kì-tì bái.

Tē it pái ji̍p Tâi-tāi, sī 1984 nî khó tio̍h Chu-sìn-hē, tō͘-kè jîn-seng cheng-chhái ê saⁿ tang gōa, kiàn-li̍p kè-ta̍t-koan kah Tâi-ôan ì-sek. Tē jī pái ji̍p Tâi-tāi sī 1994 nî tī Tâi-tāi tiān-sòan tiong-sim chia̍h thâu-lō͘, hit-chūn thé-hōe Tâi-ôan tōa-soaⁿ ê súi, mā ôan-sêng chiong-sin tāi-sū. Tē saⁿ pái ji̍p Tâi-tāi, tō-sī chit pái tha̍k phok-sū-pan, hi-bōng ē-tàng hō͘ góa chhē tio̍h khah ún-tēng ê thâu-lō͘.

Nî-hè tōa, tāi-chì chōe, an-ne tha̍k-chu chin sńg sin-thé, chit sì tang pòaⁿ í-lâi, ba̍k-chiu ū ló-hoe, koh tio̍h pe̍h-lāi-chiong, chhùi-khí chhut būn-tôe, koaⁿ-kong-lêng chí-sò͘ chhèng kôan, siⁿ phê-chôa, kha-tóe mā ē thiàⁿ, kui sin-khu pīⁿ liáu-liáu. Góa kî-si̍t m̄ chai-iáⁿ tha̍k phok-sū-pan sī m̄-sī chèng-khak ê koat-tēng, chóng--sī, Tâi-gú-bûn chiâⁿ-chòe góa it-seng ê chì-gia̍p, che sī phah sí bô thòe ê.

Chòe-āu, beh kám-siā Tâi-gú-bûn-kài chōe-chōe ê pêng-iú, in-ūi ū ta̍k-ke ê phah-piàⁿ, góa chiah ū ki-hōe chòe chit ê tôe-bo̍k. Tâi-gú-bûn ūn-tōng ê lō͘ iah-koh chin kú-tn̂g, lán chòe-tīn kè-sio̍k kiâⁿ lo̍h-khì, ǹg-bāng Tâi-gú-bûn chhut-thâu-thiⁿ !

ps: Lūn-bûn kàu-sî ē chiūⁿ-bāng, chit phiⁿ siā-sû ē khǹg tī góa ê Blog.[6]

ps2: Acknowledgments ê chho͘-kó ū khǹg khì Tâi-gú-bāng, kám-siā Siau lāu-su, Tiuⁿ i-su, Tân Phek-siū bs, Lâm-hêng-hiaⁿ, Kim-êng lāu-su Khái--ko, Siok-hūi, Tsùn-tsiu ê lia̍h-pau kah chàn-siaⁿ. Chit pō͘-hūn siá liáu siōng sóng-khòai, bián chhin-chhiūⁿ siá lūn-bûn an-ne, ta̍k jī ta̍k kù ài chim-chiok.

ps3: 2009/1/16 sui-jiân thong-kè kháu-chhì, m̄-koh ài chun-chiàu kháu-chhì úi-ôan ê ì-kiàn siu-kái, in-ūi kin-nî kè-nî chá, ha̍k-hāu iau-kiû siōng òaⁿ 2/2 ài kau, siu-kái ê sî-kan bōe-hù, phah-sǹg iân chi̍t ha̍k-kî chiah thang pit-gia̍p, bô gî-gō͘ 1/20 siu-tio̍h ha̍k-hāu ê thong-ti, kóng kau lūn-bûn ê kî-hān kái-chòe 2/15. Che ke--chhut-lâi ê nn̄g lé-pài, ná-chhiūⁿ sī chiam-tùi góa ê tiâu-khóaⁿ. Hō͘ góa thang lī-iōng kè-nî hioh-khùn ê sî-kan kóaⁿ siu-kái ê khang-khè, kî-hān lāi ôan-sêng siu-kái, kiám la̍p chi̍t ha̍k-kî kùi-som-som ê chù-chheh-hùi. Kám-siā Tâi-tāi, mā kám-siā Gio̍k-lêng ê thé-thiap.